
آزمایش خون HCT یا آزمایش هماتوکریت یکی از شاخصهای کلیدی و حیاتی در ارزیابی سلامت کلی خون است و اطلاعات مهمی در مورد ظرفیت حمل اکسیژن و وضعیت هیدراسیون بدن ارائه میدهد. این آزمایش به طور گستردهای به عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC)، یک پنل خونی رایج برای بررسی سلامت عمومی، به کار میرود.
مقدمه:
سلامت خون نقش اساسی در تندرستی کلی بدن دارد، زیرا اطمینان می دهد که اکسیژن، مواد مغذی و هورمون ها به همه سلول ها و اندام های بدن منتقل شوند و در عین حال، مواد زائد و سموم نیز به طور مؤثر از بدن دفع گردند .وقتی خون در وضعیت سالمی قرار دارد، فرآیندهای حیاتی مانند تولید انرژی، تقویت سیستم ایمنی، و عملکرد بهینه اندام ها به درستی انجام می شوند و بدن می تواند کارکرد طبیعی و پایداری داشته باشد.
یکی از شاخص های کلیدی سلامت خون، هماتوکریت (HCT) است که درصد گلبول های قرمز موجود در خون را نشان می دهد. آزمایش HCT شاخص مهمی برای تشخیص شرایطی است که بر حجم خون بدن و ظرفیت حمل اکسیژن آن تأثیر می گذارند.
با محاسبه HCT، یعنی نسبت گلبول های قرمز به کل خون، پزشکان می توانند اطلاعاتی درباره وضعیت هیدراسیون، کم خونی و بیماری های مزمن و سایر شرایط کسب کنند.
آزمایش HCT به طور گسترده در مراکز بهداشتی و درمانی به عنوان بخشی از چکاپ های دوره ای و پنل های سلامت جامع، از جمله شمارش کامل خون (CBC)، استفاده می شود. درک سطح هماتوکریت نه تنها برای تشخیص بیماری های مرتبط با خون ضروری است، بلکه برای مدیریت بیماری های مزمن مانند برخی سرطان ها یا بیماری های قلبی نیز اهمیت دارد.
در این مقاله، اهمیت و روش انجام آزمایش HCT، نحوه تفسیر نتایج و توصیه های عملی برای حفظ سطوح سالم هماتوکریت بررسی خواهد شد.
آزمایش هماتوکریت (HCT) چیست؟
آزمایش هماتوکریت (HCT)، که گاهی اوقات به آن حجم فشرده سلولی نیز گفته میشود، یک آزمایش خون است که درصد حجم گلبولهای قرمز (RBC) را در کل حجم خون اندازهگیری میکند.
- نقش گلبولهای قرمز: گلبولهای قرمز وظیفه حیاتی انتقال اکسیژن از ریهها به بافتها و اندامهای مختلف بدن را بر عهده دارند.
- اجزای خون: خون علاوه بر گلبولهای قرمز، از گلبولهای سفید (WBC) برای مبارزه با عفونتها، پلاکتها برای لخته شدن خون، و پلاسما (مایع حامل سلولها) تشکیل شده است.
- ریشهشناسی: واژه «هماتوکریت» از ترکیب «Hemato» به معنی خون و کلمه یونانی «krites» به معنی جدا کردن گرفته شده و به نقش آن در جداسازی و اندازهگیری اجزای خون اشاره دارد.
- اهمیت بالینی: سطوح غیرطبیعی هماتوکریت، چه خیلی بالا و چه خیلی پایین، میتوانند نشانهای از وجود اختلالات خونی، کمآبی بدن، یا سایر بیماریها و شرایط پزشکی باشند که بر ترکیب و عملکرد خون اثر میگذارند.
کاربردهای آزمایش هماتوکریت و دلایل انجام آن
پزشکان آزمایش خون HCT را برای اهداف تشخیصی و پایش سلامت تجویز میکنند:
اهداف تشخیصی و غربالگری
- غربالگری سلامت دورهای: آزمایش HCT یکی از اجزای استاندارد آزمایش شمارش کامل خون (CBC) است و به عنوان یک پنل خونی متداول، تصویری کلی از سلامت بدن ارائه میدهد.
- تشخیص و پایش اختلالات خونی: این آزمایش به تشخیص یا پایش اختلالات خونی کمک میکند:
- کمخونی (Anemia): حالتی که در آن تعداد گلبولهای قرمز خون کمتر از حد طبیعی است (کاهش HCT).
- پلیسیتمی (Polycythemia / اریتروموسیتوز): اختلالی نادر که در آن تعداد گلبولهای قرمز بیش از حد افزایش مییابد و باعث غلیظ شدن خون میشود (افزایش HCT).
- شناسایی کمآبی: کمآبی (دهیدراتاسیون) شایعترین علت افزایش هماتوکریت است.
- شناسایی عفونتها و خونریزی: به شناسایی عفونتها یا خونریزی (حاد یا مزمن) کمک میکند.
- تشخیص سایر بیماریها: به تشخیص برخی سرطانها یا اختلالات مغز استخوان نیز کمک میکند.
پایش درمان و بیماریهای مزمن
- پایش درمان: برای ارزیابی پاسخ بیمار به درمان برای اختلالات خونی یا شیمیدرمانی استفاده میشود.
- بیماریهای مزمن: برای پایش سلامت در طول درمان سرطان یا شرایط مزمن پزشکی دیگر، مانند مشکلات کلیوی یا قلبی، تجویز میشود.
تجویز بر اساس علائم
این آزمایش در صورت وجود علائم مرتبط با اختلال در گلبولهای قرمز خون تجویز میشود:
علائم کمخونی (HCT پایین) | علائم پلیسیتمی (HCT بالا) |
---|---|
تنگی نفس ضعف یا خستگی سردرد سرگیجه آریتمی (مشکل در ضربان قلب) |
سردرد احساس سبکی سر یا سرگیجه تنگی نفس هنگام دراز کشیدن ضعف یا خستگی خارش یا قرمزی صورت (علائم پوستی) تعریق شدید، بهویژه در طول خواب تاری دید، دوبینی یا نقاط کور در دید خونریزی غیرمعمول (مانند خونریزی لثه) |
آزمایش هماتوکریت چه اطلاعاتی درباره سلامت کلی خون ارائه می دهد؟
برای داشتن درکی جامع از سلامت خون، نتایج آزمایش هماتوکریت (HCT) باید همراه با سطح هموگلوبین و شاخص های گلبول قرمز، مورد بررسی قرار گیرد. این شاخص ها شامل اطلاعاتی درباره ی اندازه، تعداد و میزان هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز هستند و درک کامل تری از وضعیت خون فراهم می آورند.
ارتباط بین هموگلوبین و هماتوکریت
هموگلوبین (Hb) و هماتوکریت (HCT) شاخص های مرتبطی هستند که به پزشکان کمک می کنند وضعیت گلبول های قرمز و توانایی بدن در انتقال اکسیژن را ارزیابی کنند.
هموگلوبین پروتئینی در گلبول های قرمز است که اکسیژن را حمل می کند و بر حسب گرم در دسی لیتر (g/dL) اندازه گیری می شود. هماتوکریت درصد گلبول های قرمز موجود در خون را نشان می دهد. هر دو شاخص هموگلوبین و هماتوکریت، به میزان مایع (پلاسما) در خون وابسته اند.
این آزمایش ها برای تشخیص شرایطی مانند کم خونی (سطح پایین گلبول های قرمز) یا اریتروسیتوز (تعداد زیاد گلبول های قرمز) اهمیت دارند. ترکیب این دو شاخص تصویری جامع از سلامت گلبول های قرمز و کارایی انتقال اکسیژن به بدن ارائه می دهد.
ارتباط بین هماتوکریت و شاخص های گلبول قرمز
شاخص های گلبول قرمز، که شامل حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، هموگلوبین متوسط گلبول قرمز (MCH) و غلظت هموگلوبین متوسط گلبول قرمز (MCHC) هستند، با استفاده از هماتوکریت، سطح هموگلوبین و شمارش گلبول های قرمز محاسبه می شوند.
در حالی که هماتوکریت می تواند با نشان دادن درصد پایین گلبول های قرمز، وجود کم خونی را مشخص کند، شاخص های گلبول قرمز به تعیین نوع کم خونی کمک می کنند.
برای مثال:
- MCV (حجم متوسط گلبول قرمز): نشان می دهد که آیا کم خونی ناشی از گلبول های قرمز کوچک (ریز گلبول، معمولاً ناشی از کمبود آهن) ، سلول های با اندازه طبیعی (نُرموسیتیک، معمولاً مرتبط با بیماری های مزمن) یا سلول های بزرگ (درشت گلبول، ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید) است.
- MCH (هموگلوبین متوسط گلبول قرمز): میزان هموگلوبین در هر گلبول قرمز را اندازه گیری می کند و به شناسایی مشکلاتی مانند کمبود آهن (MCH پایین) یا سایر اختلالات مرتبط با هموگلوبین کمک می کند.
- MCHC (غلظت هموگلوبین متوسط گلبول قرمز): میزان هموگلوبین فشرده شده در گلبول های قرمز را بررسی می کند و مشکلاتی مانند اسفرسیتوزیس (MCHC بالا) یا هایپوکرومی (MCHC پایین، شایع در کم خونی ریز گلبول) را آشکار می سازد.
هماتوکریت به عنوان بخشی از غربالگری سلامت دوره ای
هماتوکریت (HCT) یکی از اجزای استاندارد آزمایش شمارش کامل خون (CBC) است، که یک پنل خونی متداول برای ارائه تصویری کلی از سلامت بدن محسوب می شود. همراه با شمارش گلبول های قرمز، غلظت هموگلوبین و سایر شاخص ها، آزمایشHCT، پایه ای برای ارزیابی انواع بیماری ها و اختلالات مرتبط با خون فراهم می سازد.
دلایل انجام آزمایش خون هماتوکریت
پزشکان آزمایش HCT را برای اهداف زیر تجویز میکنند:
- انجام ارزیابی های دوره ای سلامت در بیماران بدون علامت
- شناسایی کم خونی، کم آبی، عفونت ها یا خونریزی
- پایش بیماری های مزمن مانند مشکلات کلیوی یا قلبی
- ارزیابی پاسخ به درمان برای اختلالات خونی یا شیمی درمانی
- تشخیص شرایطی مانند پلی سیتمی، برخی سرطان ها یا اختلالات مغز استخوان
با شناسایی سطوح غیر طبیعی هماتوکریت، پزشکان می توانند آزمایش ها و درمان های تکمیلی را متناسب با شرایط زمینه ای بیمار برنامه ریزی کنند.
روش انجام آزمایش خون هماتوکریت
آزمایش HCT یک روش استاندارد و کمخطر است:
نحوه انجام آزمایش
- نمونهگیری: تکنیسین آزمایشگاه یک نمونه کوچک از خون را، معمولاً با استفاده از یک سوزن کوچک، از یک رگ در بازو میگیرد.
- فرآیند: پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمعآوری میشود. این فرآیند معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول میکشد.
- محاسبه: نمونه خون در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده میشود تا اجزای آن از یکدیگر جدا شوند. سپس نسبت گلبولهای قرمز به کل حجم خون به صورت درصد محاسبه و گزارش میشود.
آمادگیهای قبل از آزمایش
برای انجام آزمایش هماتوکریت به تنهایی، معمولاً نیاز به آمادگی خاصی نیست.
- ناشتا بودن: اگر پزشک آزمایشهای بیشتری (مثل پنلهای چربی) را تجویز کرده باشد، ممکن است نیاز باشد چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (غذا یا نوشیدنی مصرف نکنید). پزشک در صورت لزوم، دستورالعملهای خاص را اطلاع میدهد.
- هیدراتاسیون: به بیماران توصیه میشود قبل از آزمایش به خوبی آب بنوشند و از فعالیت شدید بدنی خودداری کنند تا دقت نتایج تضمین شود.
ریسکها و ملاحظات
آزمایش خون HCT خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در محل ورود سوزن کمی درد یا کبودی ایجاد شود، اما بیشتر علائم به سرعت برطرف میشوند.
تفسیر نتایج آزمایش خون هماتوکریت
نتایج آزمایش هماتوکریت به صورت یک عدد (درصد) گزارش میشود که نشاندهنده بخشی از حجم کل خون است که از گلبولهای قرمز تشکیل شده است.
- مثال: اگر نتیجه ۴۲ باشد، یعنی ۴۲ درصد خون شما گلبول قرمز است و بقیه شامل گلبولهای سفید، پلاکتها و پلاسما هستند.
- تفاوت در محدودهها: سطح طبیعی هماتوکریت بسته به جنسیت، سن، سیگاری بودن، وضعیت هیدراتاسیون و ارتفاع محل زندگی متفاوت است.
محدوده نرمال HCT |
---|
مردان: ۴۰–۵۴ درصد زنان: ۳۶–۴۸ درصد کودکان: ۳۰–۴۴ درصد |
سطح هماتوکریت پایینتر از حد طبیعی (Low HCT)
سطح پایین HCT ممکن است نشاندهنده موارد زیر باشد:
- کمخونی: کمبود گلبولهای قرمز در بدن، که میتواند ناشی از کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولیک اسید، بیماریهای مزمن یا از دست دادن خون (خونریزی حاد یا مزمن) باشد.
- تولید بیش از حد گلبولهای سفید: که ممکن است ناشی از بیماری مغز استخوان یا برخی سرطانها (مانند لوکمیا، لنفوم، میلوما) باشد که تولید گلبولهای قرمز را سرکوب میکنند.
- افزایش حجم پلاسما (پرآبی): مصرف بیش از حد مایعات یا بارداری میتواند باعث رقیق شدن خون و کاهش غلظت گلبولهای قرمز (کاهش کاذب HCT) شود.
- بیماریهای مزمن: شرایطی مانند بیماریهای کلیوی، التهاب مزمن یا بیماریهای خودایمنی.
- زندگی در ارتفاع پایین: به دلیل نیاز کمتر بدن به اکسیژن.
سطح هماتوکریت بالاتر از حد طبیعی (High HCT)
سطح بالا HCT ممکن است نشاندهنده موارد زیر باشد:
- کاهش سطح پلاسما (کمآبی): شایعترین علت افزایش هماتوکریت، کمآبی است که باعث افزایش مصنوعی غلظت گلبولهای قرمز میشود.
- تولید بیش از حد گلبولهای قرمز: به علت شرایطی مانند پلیسیتمی (اختلال مغز استخوان).
- مشکلات اکسیژنرسانی مزمن: بدن برای جبران کمبود اکسیژن، تولید گلبولهای قرمز را افزایش میدهد:
- بیماریهای ریوی
- بیماری قلبی مادرزادی یا نارسایی قلبی
- زندگی در ارتفاعات بالا: به دلیل کمتر بودن اکسیژن هوا.
- سیگار کشیدن: کاهش دسترسی به اکسیژن به دلیل مسمومیت با مونوکسید کربن.
- شوک.
برداشت های نادرست رایج درباره نتایج مرزی آزمایش هماتوکریت
برخی بیماران ممکن است از مشاهده مقادیر مرزی یا نزدیک به حد نرمال هماتوکریت نگران شوند و تصور کنند که این موضوع همیشه نشانه یک مشکل جدی در سلامتی است. اما در واقع، نوسانات جزئی در سطح هماتوکریت، معمولاً طبیعی هستند و می توانند بر اثر عواملی مانند وضعیت آب بدن (کم آبی یا پر آبی)، فعالیت بدنی اخیر، یا حتی استرس موقت ایجاد شوند.
با این حال، ارزیابی پزشک برای تشخیص تفاوت میان تغییرات طبیعی و مشکلات زمینه ای پزشکی ضروری است.
ارتباط HCT با سایر شاخصهای خونی
برای داشتن درکی جامع از سلامت خون، نتایج آزمایش خون HCT باید همراه با سایر شاخصها بررسی شود.
شاخص مرتبط | توضیح |
---|---|
هموگلوبین (Hb) | پروتئین حاوی آهن در گلبولهای قرمز که اکسیژن را حمل میکند. ترکیب این دو شاخص، توانایی بدن در انتقال اکسیژن را ارزیابی میکند. |
شاخصهای گلبول قرمز | شامل MCV، MCH و MCHC هستند. در حالی که HCT وجود کمخونی را مشخص میکند، این شاخصها به تعیین نوع کمخونی (مانند کمخونی ناشی از کمبود آهن، B12 یا فولیک اسید) کمک میکنند. |
عوامل مؤثر بر نتایج و نکات کلیدی
- نتایج مرزی: نوسانات جزئی در سطح هماتوکریت، معمولاً طبیعی هستند و میتوانند بر اثر عواملی مانند وضعیت آب بدن (کمآبی یا پرآبی)، فعالیت بدنی اخیر، یا استرس موقت ایجاد شوند.
- سبک زندگی:
- آبرسانی کافی: به حفظ تعادل پلاسما و گلبولهای قرمز و جلوگیری از افزایش کاذب HCT کمک میکند.
- ترک سیگار: باعث افزایش دسترسی بدن به اکسیژن و حفظ سطح طبیعی HCT میشود.
- تغذیه: مواد مغذی ضروری مانند آهن (برای ساخت هموگلوبین)، ویتامین B12 و فولات (B9) (برای تولید و بلوغ گلبولهای قرمز) و ویتامین C (برای جذب آهن) نقش حیاتی در حفظ سطح سالم HCT دارند.
- سلامت روده: بیماریهای گوارشی (مانند سلیاک) میتوانند جذب مواد مغذی ضروری را کاهش داده و به کاهش HCT منجر شوند.
برای درک دقیق معنای نتایج آزمایش هماتوکریت (HCT) و تشخیص تفاوت میان تغییرات طبیعی و مشکلات زمینهای پزشکی، مشورت با پزشک ضروری است.
نقش آزمایش هماتوکریت در پایش سلامت و بیماری های مزمن
سطوح هماتوکریت معمولاً در روند مدیریت و پیگیری بیماری های مزمن، مورد بررسی قرار می گیرند، از جمله:
- بیماری های کلیوی: اختلال در عملکرد کلیه می تواند باعث کاهش تولید هورمون اریترپوئتین (Erythropoietin) شود؛ هورمونی که برای تولید گلبول های قرمز ضروری است. در نتیجه، سطح هماتوکریت کاهش می یابد.
- بیماری های قلبی و دیابت: سطوح بالای هماتوکریت ممکن است با افزایش خطر بیماری های قلبی–عروقی مرتبط باشد، زیرا باعث افزایش غلظت خون، اختلال در جریان خون و بالا رفتن احتمال تشکیل لخته می شود، به ویژه در افرادی که دارای عوامل خطر دیگری مانند فشار خون بالا یا دیابت هستند.
- بررسی التهاب مزمن: بیماری های التهابی مزمن می توانند به طور غیر مستقیم بر سطح هماتوکریت تأثیر بگذارند، زیرا التهاب می تواند نحوه استفاده بدن از آهن یا تولید گلبول های قرمز را تغییر دهد.
- تشخیص و پایش کم خونی یا پلی سیتمی: آزمایش هماتوکریت یکی از ابزارهای کلیدی برای تشخیص کم خونی (کاهش HCT) یا پُلی سیتمی (افزایش HCT) است و برای بررسی روند درمان یا تغییرات بیماری نیز به کار می رود.
تغذیه و سبک زندگی برای حفظ سطح سالم هماتوکریت
رژیم غذایی و سبک زندگی، نقش اساسی در حفظ سلامت خون و تعادل سطح هماتوکریت دارند.
تغذیه و مواد مغذی مؤثر بر تولید گلبول های قرمز
رژیم غذایی نقش اساسی در حفظ سلامت خون و تعادل سطح هماتوکریت (HCT) دارد. برخی از مواد مغذی ضروری برای تولید گلبول های قرمز عبارت اند از:
- آهن: موجود در گوشت های کم چرب، اسفناج و غلات غنی شده؛ آهن برای ساخت هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را در گلبول های قرمز حمل می کند) ضروری است.
- ویتامین B12: در تخم مرغ، لبنیات و ماهی یافت می شود و در تولید و بلوغ گلبول های قرمز نقش حیاتی دارد.
- فولات (ویتامین B9): به مقدار زیاد در سبزی های با برگ سبز، حبوبات و مرکبات وجود دارد و به تقسیم سلولی و تشکیل گلبول های قرمز جدید کمک می کند.
- ویتامین C: با افزایش جذب آهن از غذا، در پیشگیری از کم خونی نقش دارد. منابع غنی آن شامل مرکبات و فلفل دلمه ای است.
سلامت روده و جذب مواد مغذی
جذب مناسب مواد مغذی برای تولید گلبول های قرمز، تا حد زیادی به سلامت دستگاه گوارش بستگی دارد. بیماری هایی مانند سلیاک یا التهاب مزمن روده می توانند باعث کاهش جذب مواد مغذی (مانند آهن، فولات و ویتامین B12) شوند و در نتیجه به کاهش سطح هماتوکریت (HCT) منجر گردند. پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و یک رژیم غذایی متعادل می توانند عملکرد روده را بهبود بخشند و در جذب بهتر مواد مغذی مؤثر باشند.
افرادی که دچار کاهش هماتوکریت یا علائم کم خونی هستند و هم زمان علائم گوارشی مانند نفخ، گاز، درد شکم، اسهال یا یبوست دارند، ممکن است نیاز به انجام آزمایش های جامع سلامت روده برای بررسی علت زمینه ای داشته باشند.
عادات سبک زندگی
- آب رسانی کافی: نوشیدن مقدار مناسب آب در طول روز به حفظ تعادل بین پلاسما و گلبول های قرمز کمک می کند و از افزایش کاذب هماتوکریت ناشی از کم آبی جلوگیری می نماید.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی متوسط و منظم باعث بهبود گردش خون و سلامت کلی بدن می شود؛ با این حال، ورزش شدید یا طولانی مدت ممکن است به طور موقت سطح هماتوکریت را تغییر دهد.
- ترک سیگار: ترک سیگار باعث افزایش دسترسی بدن به اکسیژن می شود و در نتیجه، به حفظ سطح طبیعی و سالم هماتوکریت کمک می کند.
زمان نیاز به مصرف مکمل ها
در مواردی که کمبود مواد مغذی تشخیص داده شده باشد، پزشک ممکن است مکمل های مناسب را توصیه کند. پس از درمان، انجام آزمایش خون ضروری است تا اطمینان حاصل شود که سطح مواد مغذی و هماتوکریت به محدوده طبیعی بازگشته است یا خیر. استفاده از مکمل ها باید تحت نظارت پزشک انجام شود.
مکمل های رایج برای اصلاح کمبودهایی که سطح HCT را تحت تأثیر قرار می دهند عبارت اند از:
- مکمل های آهن: برای درمان کم خونی ناشی از کمبود آهن، اما باید با احتیاط و طبق دستور پزشک مصرف شوند تا از تولید بیش از حد آهن جلوگیری شود.
- تزریق ویتامین B12: اغلب برای افرادی که مشکلات جذب دارند یا رژیم غذایی کاملاً گیاهی دارند ضروری است. سطح ویتامین B12 را می توان به طور مستقیم یا از طریق آزمایش MMA خون بررسی کرد.
- مکمل های فولات: برای افراد باردار یا کسانی که رژیم غذایی ناکافی دارند توصیه می شود.
نکات کلیدی
- آزمایش هماتوکریت (HCT) درصد گلبول های قرمز موجود در خون را اندازه گیری می کند و اطلاعات مهمی درباره شرایطی مانند کم خونی، کم آبی بدن و بیماری های مزمن ارائه می دهد، بنابراین این آزمایش یکی از ابزارهای اساسی در ارزیابی های روتین و تشخیصی سلامت به شمار می رود.
- سطوح HCT برای پایش و مدیریت بیماری هایی مانند مشکلات کلیوی، بیماری های قلبی–عروقی و کم خونی اهمیت دارند، زیرا نشان دهنده توانایی بدن در انتقال اکسیژن و حفظ ترکیب سالم خون هستند.
- تغذیه مناسب، هیدراته ماندن، ورزش منظم، ترک سیگار و مراقبت از سلامت روده نقش مهمی در حفظ سطح سالم HCT دارند و در برخی موارد مصرف مکمل ها تحت نظارت پزشک، برای اصلاح کمبودهای مواد مغذی بدن ضروری هستند.
آزمایش خون HCT یا آزمایش هماتوکریت یکی از شاخصهای کلیدی [...]
آزمایش خون ESR می تواند التهاب در بدن را [...]
آزمایش خون بیلی روبین، میزان بیلی روبین موجود در [...]
در حوزه سلامت و تشخیص، آزمایشگاه ها نقش کلیدی [...]
آزمایش CBC یکی از متداول ترین آزمایش های خون [...]
مقدمه ای بر آزمایش تراکم استخوان برای تشخیص پوکی [...]
پزشک تان به شما گفته است که می خواهند [...]