مقدمه: قبل از بررسی فرق آزمایش بتا با آزمایش بارداری که منظور همان فرق بین آزمایش خون و ادرار بارداری است بهتر است بدانید که تست ‌های بارداری به منظور فراهم کردن روشی ساده و مؤثر برای تشخیص بارداری طراحی شده ‌اند. دو نوع اصلی از تست‌ های بارداری وجود دارد: تست های مبتنی بر ادرار و تست های خون. در حالی که تست‌ های ادراری به دلیل راحتی استفاده و دسترسی بدون نسخه، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، تست ‌های خون، به ‌ویژه تست بتا اچ ‌سی ‌جی (Beta HCG)، اطلاعات دقیق ‌تری درباره بارداری ارائه می‌ دهند. در این مقاله، نگاهی عمیق و جامع به تست بارداری Beta HCG، تفاوت آن با تست ادرار، میزان دقت، کاربردها و نحوه تفسیر نتایج، خواهیم داشت.

آیا فکر می‌ کنید ممکن است باردار باشید؟ انجام تست بارداری اولین گام برای پی بردن به آن است. همانطورکه گفته شد دو نوع تست بارداری مختلف وجود دارد: خون و ادرار. تست ‌های مبتنی بر ادرار رایج ‌تر و در دسترس ‌تر هستند، اما در برخی شرایط ممکن است به تست بارداری خون نیاز داشته باشید. برای آشنایی با تفاوت‌ های بین تست های بارداری خون و ادرار ادامه مطلب را بخوانید.

تست بارداری چگونه عمل می ‌کند؟

هنگامی که باردار هستید، یک هورمون خاص به نام گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در بدن شما ترشح می ‌شود.

تست‌ های بارداری با شناسایی این هورمون در خون یا ادرار، باردار بودن شما را مشخص می‌ کنند.

تست بارداری Beta HCG چیست؟

تست بتا HCG، یک تست خون است که برای تشخیص بارداری استفاده می ‌شود. گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) هورمونی است که پس از لانه ‌گزینی توسط جفت تولید می ‌شود. زیرواحد بتای HCG، تقریباً ۱۱ روز پس از لقاح، در سرم خون مادران باردار قابل شناسایی است، در حالی که این هورمون در ادرار، حدود ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح قابل تشخیص خواهد بود.

دو نوع تست HCG وجود دارد:

  1. تست HCG کیفی: این تست فقط وجود هورمون HCG در خون را تشخیص می‌ دهد و به سؤال «آیا باردار هستید؟» پاسخ «بله» یا «خیر» می‌ دهد. پزشکان معمولاً این تست را برای تأیید بارداری تجویز می‌ کنند.
  2. تست HCG کمی (Beta HCG): این تست میزان دقیق هورمون HCG را در خون اندازه ‌گیری می ‌کند. حتی مقادیر بسیار کم HCG را نیز تشخیص می ‌دهد، که باعث می‌ شود یک تست بسیار دقیق باشد.

تفاوت آزمایش خون و ادرار بارداری چیست؟

تست ادرار بارداری

تست ‌های ادرار بارداری، رایج‌ ترین و راحت‌ ترین روش برای تأیید بارداری هستند. می ‌توانید این تست ‌ها را بدون نیاز به نسخه، از داروخانه‌ به صورت آزاد تهیه و در خانه استفاده کرد. این تست ها با تشخیص هورمون hCG در ادرار، بارداری را مشخص می‌ کنند.

هنگامی که تست را انجام می ‌دهید، معمولاً یا باید نوار تست را در جریان ادرار خود نگه دارید یا آن را در یک ظرف حاوی ادرار جمع ‌آوری ‌شده، غوطه ‌ور کنید. پس از چند دقیقه، نتیجه تست به صورت خطوط، نمادهای مثبت/منفی یا نمایش دیجیتال مانند “باردار” یا “غیر باردار” روی نوار تست نمایش داده می ‌شود.

  • مزایا: تست ‌های ادراری، مقرون به صرفه، آسان استفاده و دارای نتایج سریع هستند. بسیاری از این تست ‌ها ادعا می‌ کنند که می ‌توانند بارداری را از اولین روز تأخیر در قاعدگی، با دقت تشخیص دهند.
  • محدودیت ‌ها: این تست ها ممکن است در اوایل بارداری، زمانی که سطح hCG هنوز پایین است، بارداری را تشخیص ندهند. همچنین، استفاده نادرست از آن ‌ها گاهی ممکن است به نتایج نادرست منجر شود.

تست خون بارداری

تست ‌های خون بارداری، در مطب پزشک یا در مرکز درمانی انجام می ‌شوند و شامل گرفتن نمونه خون برای اندازه ‌گیری سطح هورمون hCG هستند. دو نوع تست خونی وجود دارد:

تست کیفی hCG: این تست فقط وجود یا عدم وجود hCG در خون شما را تأیید می‌ کند، مشابه تست ادرار.

تست کمی hCG (بتا hCG): این تست مقدار دقیق hCG را در خون شما اندازه ‌گیری می ‌کند. این تست می ‌تواند اطلاعات دقیق ‌تری در مورد بارداری، پیشرفت آن و هرگونه مشکلات و نگرانی ‌های احتمالی ارائه دهد.

  • مزایا: تست ‌های مبتنی بر خون، می ‌توانند بارداری را زودتر از تست های مبتنی بر ادرار تشخیص دهند و برای نظارت بر سلامت و پیشرفت بارداری بسیار مفید هستند.
  • محدودیت ‌ها: این تست ‌ها هزینه بیشتری دارند، نیاز به مراجعه به پزشک دارند و معمولاَ زمان بیشتری برای دریافت نتایج لازم است.

تفاوت تست HCG Beta با تست‌ های ادراری چیست؟

در حالی که هر دو تست بارداری ادرار و Beta HCG، برای تشخیص وجود هورمون HCG طراحی شده ‌اند، تفاوت ‌های قابل توجهی نیز بین آن‌ ها وجود دارد:

  1. روش انجام تست: تست‌ های ادراری را می ‌توان در خانه انجام داد، در حالی که تست Beta HCG نیاز به نمونه‌ گیری خون در یک مرکز درمانی دارد.
  2. حساسیت: تست Beta HCG نسبت به تست ‌های ادراری، حساسیت بیشتری دارد و می‌ تواند مقادیر کمتری از هورمون HCG را تشخیص دهد. این بدان معناست که این تست می ‌تواند بارداری را زودتر از تست ‌های ادراری، یعنی تقریباً ۱۱ روز پس از لقاح، تأیید کند.
  3. اطلاعات ارائه‌ شده: در حالی که تست‌ های ادراری فقط نتیجه مثبت یا منفی را نشان می ‌دهند، تست Beta HCG می ‌تواند اطلاعات بیشتری درباره بارداری ارائه دهد، از جمله سن تقریبی جنین یا احتمال وجود عوارض احتمالی.

دقت تست بارداری Beta HCG

تست Beta HCG بسیار دقیق است. از آن جا که این تست مقدار دقیق هورمون HCG را در خون اندازه ‌گیری می ‌کند، می ‌تواند زودتر از تست‌ های ادراری، بارداری را تشخیص دهد و همچنین به تأیید یا رد مشکلات احتمالی کمک کند.

با این حال، در حالی که تست Beta HCG می ‌تواند بارداری را شناسایی کند، یک تست واحد همیشه نمی ‌تواند بارداری سالم را به ‌طور دقیق پیش‌ بینی کند. سطح هورمون HCG در افراد مختلف می ‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد، و یک اندازه ‌گیری واحد همیشه نشان ‌دهنده مشکل یا عارضه نیست. به همین دلیل، پزشکان معمولاً سطح HCG را در چند نوبت بررسی می‌ کنند تا روند تغییرات آن را در طول زمان ارزیابی کنند.

 کاربردهای تست بارداری Beta HCG

تست Beta HCG علاوه بر تأیید بارداری، می ‌تواند برای موارد زیر نیز استفاده شود:

  1. نظارت بر بارداری: پزشکان ممکن است از تست Beta HCG برای پایش سلامت بارداری، به ‌ویژه در هفته ‌های ابتدایی، استفاده کنند. آن‌ ها معمولاً با اندازه‌ گیری ‌های متوالی بررسی می ‌کنند که آیا سطح HCG به ‌میزان مورد انتظار افزایش می ‌یابد یا خیر.
  2. تشخیص بارداری خارج از رحم: سطوح پایین ‌تر از حد معمول HCG یا سطوحی که به‌ طور طبیعی افزایش نمی ‌یابند، ممکن است نشان ‌دهنده بارداری خارج از رحم باشد، یعنی زمانی که تخمک بارور شده، در خارج از رحم لانه‌ گزینی می ‌کند.
  3. غربالگری سندرم داون: تست Beta HCG به عنوان بخشی از آزمایش ‌های غربالگری دوگانه، سه گانه یا چهارگانه می ‌تواند به ارزیابی خطر ابتلای جنین به سندرم داون کمک کند.

تفسیر نتایج تست بتا اچ سی جی

تفسیر نتایج تست Beta HCG همیشه ساده نیست، زیرا سطح طبیعی HCG می ‌تواند در افراد مختلف بسیار متغیر باشد. معمولاً در یک بارداری سالم، سطح HCG در هفته ‌های ابتدایی پس از لقاح،ف تقریباً هر ۴۸ ساعت دو برابر می ‌شود.

با این حال، سطح HCG که به صورت غیر عادی بالا یا پایین باشد، یا سطحی که به ‌درستی افزایش نمی ‌یابد، ممکن است نشان ‌دهنده مشکلاتی مانند بارداری خارج از رحم، سقط جنین، یا ناهنجاری ‌های کروموزومی باشد. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است آزمایش ‌های بیشتری را برای تشخیص علت این نوسانات انجام دهد.

مهم است به یاد داشته باشید که اگر چه تست Beta HCG یک ابزار مهم در پایش بارداری است، اما تنها بخشی از یک ارزیابی جامع محسوب می ‌شود. این تست باید در کنار سایر آزمایش‌ ها و معاینات انجام شود تا درک کاملی از سلامت مادر و جنین به دست آید.

تست بارداری Beta HCG یک روش حساس، دقیق و کاربردی برای تشخیص زودهنگام و پایش بارداری است. با درک کاربردهای این تست و نحوه تفسیر نتایج آن، می ‌توان دید جامع‌ تری از روند بارداری به دست آورد.

محدوده‌ های معمول سطح HCG در دوران بارداری:

  • هفته سوم:  ۵ – ۵۰ mIU/mL
  • هفته چهارم:  ۵ – ۴۲۶ mIU/mL
  • هفته پنجم:  ۱۸ – ۷,۳۴۰ mIU/mL
  • هفته ششم:  ۱,۰۸۰ – ۵۶,۵۰۰ mIU/mL
  • هفته هفتم تا هشتم:  ۷,۶۵۰ – ۲۲۹,۰۰۰ mIU/mL
  • هفته نهم تا دوازدهم:  ۲۵,۷۰۰ – ۲۸۸,۰۰۰ mIU/mL
  • هفته سیزدهم تا شانزدهم:  ۱۳,۳۰۰ – ۲۵۴,۰۰۰ mIU/mL
  • هفته هفدهم تا بیست و چهارم:  ۴,۰۶۰ – ۱۶۵,۴۰۰ mIU/mL
  • هفته بیست و پنجم تا چهلم:  ۳,۶۴۰ – ۱۱۷,۰۰۰ mIU/mL

محدوده‌ های معمول سطح HCG در دوران بارداری

اگر به دنبال رزرو یک تست خون هستید، لطفاً به صفحه آزمایش ‌های خون ما مراجعه کنید. اگر بارداری شما قبلاً تأیید شده است، توصیه می‌ کنیم که برای بررسی وضعیت سلامت جنین، یک سونوگرافی اولیه بارداری رزرو کنید.