آزمایش سرطان: انواع، روش های تشخیص و تفسیر نتایج

آزمایش سرطان یکی از مهم ترین روش های تشخیص زودهنگام بیماری های بدخیم در بدن می باشد که نقش حیاتی در افزایش شانس درمان موفق دارد. با پیشرفت های پزشکی و تکنولوژی های نوین، امروزه امکان شناسایی سلول های سرطانی در مراحل اولیه فراهم شده است. این موضوع باعث شده تا انجام منظم آزمایش سرطان برای افراد در معرض خطر، به یک ضرورت در مراقبت های بهداشتی تبدیل شود. استفاده از روش های تشخیصی پیشرفته در این آزمایش ها می تواند منجر به پیشگیری از گسترش بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران گردد.

در دنیای امروز که بیماری سرطان یکی از شایع ترین دلایل مرگ و میر در سراسر جهان محسوب می شود، آگاهی از اهمیت آزمایش سرطان و بهره گیری از آن در زمان مناسب می تواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد. انواع مختلفی از این آزمایش ها وجود دارد که بسته به نوع سرطان، سابقه خانوادگی، سن و شرایط جسمانی فرد انتخاب می شوند. تشخیص سریع و دقیق از طریق آزمایش های تخصصی، به پزشکان این امکان را می دهد که بهترین روش درمانی را در کوتاه ترین زمان ممکن برای بیمار آغاز کنند.

آزمایش سرطان چیست و چرا انجام می شود؟

آزمایش سرطان مجموعه ای از روش های تشخیصی است که برای شناسایی وجود یا عدم وجود سلول های سرطانی در بدن انجام می شود. این آزمایش ها می توانند شامل آزمایش خون، تصویربرداری، نمونه برداری و تست های ژنتیکی باشند. هدف اصلی از انجام آزمایش سرطان، تشخیص زودهنگام بیماری است تا درمان در مراحل اولیه انجام شود و شانس بهبودی افزایش یابد.

افرادی که سابقه خانوادگی سرطان دارند، در معرض عوامل محیطی خطرناک هستند یا سبک زندگی ناسالمی دارند، باید با مشورت پزشک آزمایش های دوره ای سرطان را انجام دهند. برخی سرطان ها مانند سرطان سینه، پروستات، روده و دهانه رحم با غربالگری منظم قابل تشخیص زودهنگام هستند. تشخیص زودهنگام به کاهش هزینه های درمان و افزایش طول عمر بیماران کمک می کند.

نتایج آزمایش سرطان بسته به نوع تست و ناحیه بررسی شده می تواند منفی، مشکوک یا مثبت باشد. در صورتی که نتیجه تست مشکوک یا مثبت باشد، پزشک آزمایش های تکمیلی را تجویز خواهد کرد تا تشخیص نهایی انجام شود. باید توجه داشت که نتیجه مثبت همیشه به معنای ابتلا به سرطان نیست و نیاز به بررسی بیشتر دارد. پیگیری منظم و مراجعه به پزشک متخصص نقش کلیدی در کنترل و درمان سرطان ایفا می کند.

مطلب پیشنهادی: آزمایش ژنتیک: انواع، ضرورت انجام و تفسیر نتایج

غربالگری سرطان چیست و چه کاربردی دارد؟

غربالگری سرطان روشی پیشگیرانه برای شناسایی زودهنگام سرطان در افرادی است که هنوز هیچ علامتی از بیماری ندارند. این فرآیند شامل آزمایش های ساده و غیرتهاجمی مانند ماموگرافی، کولونوسکوپی، تست پاپ اسمیر و آزمایش خون می باشد. هدف از غربالگری سرطان این است که بیماری در مراحل ابتدایی شناسایی شود تا درمان مؤثرتر و سریع تر انجام شود.

غربالگری سرطان معمولا برای افرادی توصیه می شود که در گروه های پرخطر قرار دارند، مانند افراد بالای ۴۰ سال، کسانی که سابقه خانوادگی سرطان دارند یا در معرض عوامل خطرزا مثل دخانیات و آلودگی های محیطی هستند. همچنین، نوع غربالگری بسته به جنسیت و سن متفاوت است؛ به عنوان مثال، غربالگری سرطان سینه برای زنان و غربالگری سرطان پروستات برای مردان توصیه می شود.

مهم ترین مزیت غربالگری سرطان، تشخیص زودهنگام بیماری قبل از بروز علائم و پیشرفت آن است. این موضوع باعث می شود شانس موفقیت درمان افزایش یابد و احتمال مرگ و میر ناشی از سرطان کاهش پیدا کند. علاوه بر این، غربالگری منظم به افراد کمک می کند سبک زندگی سالم تری انتخاب کنند و نگرانی های ناشی از عدم آگاهی درباره سلامت خود را کاهش دهند.

مطلب پیشنهادی: آزمایش بیماری های مقاربتی (STD) راهنمای کامل

تفاوت آزمایش سرطان و غربالگری سرطان

تفاوت اصلی بین آزمایش سرطان و غربالگری سرطان در هدف و زمان انجام آن ها نهفته است. آزمایش سرطان زمانی انجام می شود که فرد علائم یا نشانه های مشکوکی به بیماری را دارد و پزشک برای تشخیص دقیق تر، آزمایش های تخصصی را تجویز می کند. اما غربالگری سرطان به منظور شناسایی زودهنگام بیماری در افرادی انجام می شود که هیچ علائم خاصی ندارند. این تمایز باعث می شود غربالگری به عنوان اقدامی پیشگیرانه در نظر گرفته شود، در حالی که آزمایش سرطان بیشتر جنبه تشخیصی دارد.

غربالگری سرطان معمولا در جمعیت های خاص و با در نظر گرفتن عوامل خطر مانند سن، جنسیت، سابقه خانوادگی و سبک زندگی انجام می شود. به عنوان مثال، تست پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان یا کولونوسکوپی برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ توصیه می شود. این اقدامات می توانند شانس درمان موفق را افزایش داده و از پیشرفت سرطان در مراحل پیشرفته جلوگیری کنند. غربالگری نقش مهمی در کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از سرطان دارد.

در مقابل، آزمایش سرطان پس از بروز علائمی مانند خونریزی های غیرطبیعی، کاهش وزن ناگهانی، یا توده های غیرمعمول درخواست می شود. این نوع آزمایش ها می توانند شامل تصویربرداری، آزمایش خون یا نمونه برداری باشند که برای تشخیص دقیق مرحله سرطان و نوع آن ضروری هستند. اگرچه هر دو روش برای مقابله با سرطان حیاتی هستند، اما تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری به طور قابل توجهی نتایج درمان را بهبود می بخشد. بنابراین آگاهی از تفاوت آزمایش سرطان و غربالگری سرطان می تواند نقش مهمی در تصمیم گیری آگاهانه افراد برای حفظ سلامت خود ایفا کند.

مطلب پیشنهادی: آزمایش قند خون: آمادگی، انواع، انجام و تفسیر نتایج

انواع آزمایش خون برای تشخیص یا پایش سرطان

  • شمارش کامل سلول های خونی (Complete Blood Count – CBC)
  • پنل متابولیک پایه یا جامع (Basic/Comprehensive Metabolic Panel – BMP/CMP)
  • مارکرهای توموری (Tumor Marker)
  • فلوسایتومتری (Flow Cytometry)
  • اسمیر خون محیطی (Peripheral Blood Smear)
  • دی ان ای توموری در گردش (Circulating Tumor DNA – ctDNA)
  • بیوپسی مایع (Liquid Biopsy)

در ادامه هرکدام را بیشتر توضیح می دهیم.

شمارش کامل سلول های خونی (Complete Blood Count – CBC)

شمارش کامل سلول های خونی یکی از رایج ترین آزمایش های خون است که برای بررسی انواع سلول های خون مثل گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها به کار می رود. این آزمایش کمک می کند تا کم خونی، عفونت یا مشکلات دیگر خونی شناسایی شود. در زمینه سرطان، این آزمایش نقش مهمی دارد چون بسیاری از سرطان ها و درمان های آن می توانند روی سلول های خونی تاثیر بگذارند.

برای مثال، در سرطان خون یا لوسمی، تعداد گلبول های سفید ممکن است خیلی بالا یا غیر طبیعی شود. همچنین کاهش تعداد گلبول های قرمز و پلاکت ها می تواند نشانه ای از پیشرفت بیماری یا اثر جانبی درمان هایی مثل شیمی درمانی باشد. پزشکان از نتیجه این آزمایش برای تصمیم گیری درباره روند درمان و پایش سلامت بیمار استفاده می کنند.

این آزمایش معمولا با گرفتن نمونه خون از ورید بازو انجام می شود و در آزمایشگاه توسط دستگاه های اتوماتیک شمارش و تجزیه و تحلیل می شود. نتایج به صورت عددی و مقایسه با محدوده طبیعی ارائه می شود که به پزشک کمک می کند تا وضعیت بیمار را بهتر ارزیابی کند.

پنل متابولیک پایه یا جامع (Basic/Comprehensive Metabolic Panel – BMP/CMP)

پنل متابولیک پایه یا جامع آزمایشی است که چندین ماده شیمیایی و الکترولیت را در خون اندازه گیری می کند تا عملکرد ارگان های مهم مثل کلیه و کبد و تعادل مواد معدنی بدن بررسی شود. این آزمایش معمولا شامل اندازه گیری قند خون، سدیم، پتاسیم، کلرید، کلسیم، کراتینین و آنزیم های کبدی است. در بیماران سرطانی این آزمایش برای بررسی اثرات بیماری و درمان بر روی ارگان ها اهمیت دارد.

سرطان و درمان هایی مثل شیمی درمانی می توانند عملکرد کلیه یا کبد را تحت تاثیر قرار دهند و باعث تغییر در این مقادیر شوند. همچنین عدم تعادل الکترولیت ها ممکن است مشکلاتی مثل ضعف عضلانی، ضربان نامنظم قلب یا خستگی ایجاد کند. بنابراین پزشکان با این آزمایش می توانند مشکلات احتمالی را به موقع شناسایی و مدیریت کنند.

این آزمایش نیز از نمونه خون گرفته شده از ورید انجام می شود و معمولا به سرعت آماده می شود. پنل متابولیک جامع نسخه کامل تری از پنل پایه است و تعداد بیشتری از آنزیم ها و مواد شیمیایی را اندازه می گیرد. انتخاب نوع پنل بستگی به نیاز بیمار و تشخیص پزشک دارد.

مارکرهای توموری (Tumor Marker)

نام مارکر نوع سرطان مرتبط
PSA (آنتی‌ژن اختصاصی پروستات) سرطان پروستات
CEA (کارسینوآمبریونیک آنتی‌ژن) روده بزرگ، ریه، پستان
CA-125 سرطان تخمدان
CA 19-9 سرطان پانکراس، معده
AFP (آلفا-فیتوپروتئین) کبد، بیضه
hCG (گنادوتروپین جفتی انسان) سرطان بیضه، تخمدان
LDH در برخی سرطان‌های خون و لنفوم‌ها کاربرد دارد
β2-Microglobulin لنفوم و میلوم متعدد

مارکرهای تومور مواد خاصی هستند که توسط سلول های سرطانی یا بدن در پاسخ به سرطان تولید می شوند. این مواد معمولا در خون، ادرار یا بافت های بدن قابل اندازه گیری هستند. آزمایش مارکرهای تومور کمک می کند تا وجود سرطان، نوع آن و میزان پیشرفت یا پاسخ به درمان بررسی شود.

هر مارکر به نوع خاصی از سرطان مرتبط است. برای مثال مارکر PSA برای سرطان پروستات کاربرد دارد و مارکر CA 125 معمولا برای سرطان تخمدان استفاده می شود. البته باید توجه داشت که وجود یا عدم وجود مارکر به تنهایی برای تشخیص قطعی سرطان کافی نیست و همیشه باید با سایر آزمایش ها و معاینات پزشکی ترکیب شود.

آزمایش مارکرهای تومور ساده است و معمولا با گرفتن نمونه خون انجام می شود. این آزمایش برای پایش بیماران سرطانی بسیار مهم است زیرا با اندازه گیری تغییرات میزان مارکر می توان به اثربخشی درمان پی برد یا بازگشت سرطان را زودتر تشخیص داد.

فلوسایتومتری (Flow Cytometry)

فلوسایتومتری یک روش آزمایشگاهی دقیق است که به کمک آن می توان ویژگی های سلول های خون و بافت ها را شناسایی و بررسی کرد. این آزمایش در تشخیص سرطان های خون مثل لوسمی و لنفوم بسیار کاربرد دارد چون اطلاعاتی درباره تعداد، نوع و ویژگی های سلول های غیرطبیعی ارائه می دهد.

در این روش سلول ها با رنگ های خاصی برچسب زده می شوند و سپس با عبور از دستگاه فلوسایتومتر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن ها تحلیل می شود. این اطلاعات کمک می کند تا سلول های سرطانی از سلول های طبیعی تشخیص داده شوند و نوع سرطان مشخص شود.

فلوسایتومتری نیاز به نمونه خون یا نمونه ای از مغز استخوان یا بافت های دیگر دارد. نتایج این آزمایش معمولا به صورت دقیق و عددی ارائه می شود که پزشکان برای تشخیص و برنامه ریزی درمان از آن استفاده می کنند. این روش سرعت و دقت بالایی دارد و اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره سرطان های خونی می دهد.

مطلب پیشنهادی: آزمایش پاپ اسمیر با تفسیر نتایج و نحوه انجام

اسمیر خون محیطی (Peripheral Blood Smear)

اسمیر خون محیطی آزمایشی است که در آن نمونه خون روی لام میکروسکوپ قرار می گیرد و توسط میکروسکوپ بررسی می شود. این آزمایش کمک می کند تا شکل، اندازه و ساختار سلول های خون به دقت دیده شود. در زمینه سرطان، این روش به ویژه برای تشخیص بیماری های خونی مثل لوسمی و دیگر اختلالات سلولی بسیار مهم است.

با کمک اسمیر خون محیطی می توان سلول های غیرطبیعی یا نابالغ را شناسایی کرد که ممکن است نشان دهنده وجود سرطان خون باشد. همچنین تغییرات ظاهری سلول ها مثل اندازه غیر طبیعی، شکل غیرمعمول یا وجود سلول های خاص می تواند به تشخیص دقیق تر بیماری کمک کند. این روش مکمل خوبی برای شمارش کامل سلول های خونی است.

نمونه خون برای این آزمایش از ورید گرفته می شود و در آزمایشگاه روی لام تهیه می شود. این آزمایش معمولا سریع انجام می شود و نتایج آن به پزشک کمک می کند تا بهتر بتواند نوع و شدت بیماری را ارزیابی کند و روند درمان را تنظیم نماید.

دی ان ای توموری در گردش (Circulating Tumor DNA – ctDNA)

دی ان ای توموری در گردش آزمایشی پیشرفته است که به دنبال قطعات کوچک دی ان ای سرطانی در خون می گردد. این دی ان ای توسط سلول های سرطانی شکسته شده و وارد خون می شود. بررسی این قطعات به پزشکان کمک می کند تا وجود سرطان را بدون نیاز به نمونه برداری مستقیم از تومور تشخیص دهند.

این روش به خصوص برای پایش درمان و تشخیص زودهنگام بازگشت سرطان بسیار موثر است. با اندازه گیری میزان دی ان ای توموری در خون، می توان فهمید که آیا درمان موثر بوده یا سرطان دوباره فعال شده است. این آزمایش غیرتهاجمی است و می تواند به طور مکرر انجام شود تا روند بیماری به دقت پیگیری شود.

با پیشرفت تکنولوژی، این آزمایش روز به روز دقیق تر و قابل دسترس تر می شود. همچنین در برخی سرطان ها که دسترسی به تومور دشوار است، مثل سرطان ریه یا مغز، این روش جایگزین مناسبی برای نمونه برداری تهاجمی است.

بیوپسی مایع (Liquid Biopsy)

بیوپسی مایع یک روش نوین آزمایشگاهی است که به کمک آن می توان سلول های سرطانی یا مواد ژنتیکی مرتبط با سرطان را از نمونه خون یا سایر مایعات بدن استخراج کرد. این روش غیرتهاجمی و سریع است و به پزشکان امکان می دهد تا اطلاعات زیادی درباره نوع و ویژگی های سرطان به دست آورند.

بیوپسی مایع برای تشخیص اولیه سرطان، پایش درمان و تشخیص بازگشت بیماری کاربرد دارد. این روش به ویژه در مواردی که نمونه برداری از تومور مشکل یا خطرناک است بسیار مفید است. همچنین می تواند برای شناسایی جهش های ژنتیکی که به انتخاب درمان مناسب کمک می کنند به کار رود.

نمونه این آزمایش معمولا خون است و با استفاده از فناوری های پیشرفته سلول های سرطانی، دی ان ای توموری و دیگر مواد بیولوژیک مرتبط جدا و تحلیل می شوند. این روش امکانات زیادی را در اختیار پزشکان قرار می دهد تا روند بیماری را بهتر کنترل کنند و درمان بهتری ارائه دهند.

مطلب پیشنهادی: آزمایش بارداری: انواع، نحوه انجام و تفسیر دقیق

آزمایش‌ های غربالگری سرطان که برای همه مردان لازم است

مراجعه سالانه به پزشک ممکن است فعالیتی هیجان ‌انگیز به نظر نرسد، اما نباید اهمیت انجام منظم آزمایش ‌های غربالگری برای شایع ‌ترین انواع سرطان در مردان نادیده گرفته شود. این سرطان ‌ها، در صورت شناسایی در مراحل اولیه، معمولاً به‌ مراتب آسان‌ تر و با موفقیت بیشتری درمان می ‌شوند.

سرطان روده بزرگ (کولورکتال)

از آن‌ جا که این بیماری معمولاً با رشدهایی به نام پولیپ در روده بزرگ آغاز می ‌شود، برخی از آزمایش ‌های غربالگری به ‌دنبال شناسایی این پولیپ ‌ها هستند. هدف از انجام این غربالگری ‌ها، یافتن و برداشتن پولیپ‌ ها در همان زمان انجام آزمایش است؛ پیش از آن‌ که به سرطان تبدیل شوند یا زمانی که هنوز در مرحله پیش ‌سرطانی قرار دارند.

کولونوسکوپی. در این روش پزشک یک لوله انعطاف ‌پذیر مجهز به دوربینی کوچک را از طریق مقعد وارد بدن می‌ کند تا بتواند داخل روده بزرگ و راست ‌روده را مشاهده کند. یک یا دو روز پیش از انجام این آزمایش، فرد نباید غذای جامد مصرف کند و تنها مجاز به نوشیدن مایعات شفاف است. همچنین لازم است یک ملین مخصوص مصرف شود تا روده‌ ها کاملاً تخلیه شوند.

یک تا دو روز پیش از انجام این آزمایش، نباید غذای جامد مصرف کنید و تنها مجاز به نوشیدن مایعات شفاف هستید. همچنین باید یک ملین مصرف کنید تا روده‌ به ‌طور کامل تخلیه شود.

این روش حدود ۳۰ دقیقه به طول می‌ انجامد. معمولاً پیش از شروع آزمایش، دارویی برای ایجاد خواب ‌آلودگی یا بی ‌هوشی به فرد داده می ‌شود و همچنین از دارویی جهت بی ‌حس کردن ناحیه مورد نظر استفاده می‌ گردد. پزشک در حین کولونوسکوپی ممکن است پولیپ ‌ها (برجستگی‌ های غیر طبیعی) را بردارد یا نمونه ‌هایی از بافت روده جدا کند. این نمونه ‌ها برای بررسی‌ های دقیق‌ تر، از جمله بررسی وجود نشانه ‌های سرطان، به آزمایشگاه ارسال می ‌شوند.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف ‌پذیر. این روش مشابه کولونوسکوپی است، اما بررسی کامل روده بزرگ انجام نمی ‌شود و تنها حدود یک سوم از روده بزرگ مورد ارزیابی قرار می ‌گیرد. از مزایای این روش می ‌توان به نیاز کمتر آن به آماده ‌سازی را اشاره کرد و معمولاً نیازی به بی‌ هوشی کامل نیز نیست و بیمار می ‌تواند بیدار بماند. مدت زمان انجام این آزمایش حدود ۲۰ دقیقه است.

آزمایش‌ های مدفوع. هر دو آزمایش گایاک مبتنی بر خون مخفی در مدفوع (gFOBT) و آزمایش ایمونو شیمیایی مدفوع (FIT) به دنبال مقادیر بسیار اندک خون در مدفوع هستند، زیرا گاهی اوقات سرطان ‌های روده بزرگ و راست‌ روده باعث خونریزی می ‌شوند. شما با استفاده از کیت مخصوص، مقدار کمی از مدفوع خود را در خانه جمع ‌آوری می ‌کنید و کیت را به آزمایشگاه تحویل می دهید. ممکن است قبل از انجام آزمایش لازم باشد از مصرف بعضی غذاها و داروها پرهیز کنید.

آزمایش DNA مدفوع نیز شبیه همین آزمایش ‌هاست، اما در این آزمایش، آزمایشگاه علاوه بر خون، رد پای سلول ‌های پولیپ یا سرطان که تغییرات ژنتیکی دارند را هم بررسی می ‌کند.

مردان باید از سن ۴۵ سالگی انجام غربالگری سرطان روده بزرگ را آغاز کنند. با این حال، در صورتی که در معرض خطر بالاتری باشید – برای مثال به دلیل سابقه خانوادگی یا برخی بیماری ‌های زمینه ‌ای – ممکن است نیاز باشد غربالگری را زودتر شروع کنید. اگر سن بالاتری دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود آیا همچنان نیاز به انجام این آزمایش ‌ها وجود دارد یا خیر.

گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF)، متشکل از کارشناسان پزشکی، توصیه می ‌کند که افراد برای غربالگری سرطان روده بزرگ از یکی از روش‌ های زیر استفاده کنند:

  • کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یک‌ بار، یا
  • کولونوسکوپی انعطاف‌ پذیر هر ۱۰ سال یک ‌بار به همراه آزمایش FIT سالیانه (البته کالج پزشکان آمریکایی توصیه می‌ کند کولونوسکوپی انعطاف ‌پذیر هر ۵ سال یک ‌بار انجام شود و آزمایش‌های FOBT یا FIT هر ۳ سال یک‌ بار) یا
  • انجام آزمایش FOBT یا FIT به صورت سالیانه.

این روش ‌ها به شناسایی زود هنگام و پیشگیری از سرطان ‌های روده بزرگ و راست ‌روده کمک می‌ کنند.

مطلب پیشنهادی: برای آزمایش بارداری باید ناشتا باشیم؟

سرطان پروستات

این سرطان دومین سرطان شایع در مردان محسوب می ‌شود. هر یک از گروه ‌های تخصصی سلامت، راهنمایی‌ ها و توصیه‌ های خاص خود را ارائه می‌ دهند. پزشک شما می ‌تواند بر اساس شرایط و عوامل خطر فردی، بهترین نوع آزمایش ‌ها و زمان ‌بندی انجام آن ‌ها را به شما پیشنهاد کند.

PSA (آنتی ‌ژن اختصاصی پروستات). این آزمایش میزان سطح یک پروتئین خاص در خون شما را که توسط سلول ‌های پروستات تولید می ‌شود، اندازه‌ گیری می‌ کند. سرطان پروستات می‌ تواند موجب افزایش سطح PSA شود، اما نکته مهم این است که برخی شرایط دیگر مانند بزرگ شدن خوش ‌خیم پروستات (BPH) نیز ممکن است باعث افزایش سطح PSA شوند.

معاینه دیجیتال رکتوم(DRE) . در این آزمایش، شما یا در حالت ایستاده به سمت جلو خم می ‌شوید یا به پهلو روی تخت معاینه دراز می ‌کشید. سپس پزشک دستکش پوشیده و انگشتی که به روان‌ کننده آغشته شده است را وارد رکتوم شما می کند تا هرگونه توده یا برجستگی غیر طبیعی در پروستات را لمس نماید. ممکن است پس از معاینه، خونریزی جزئی و خفیفی رخ دهد.

گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) انجام آزمایش PSA به صورت روتین را توصیه نمی ‌کند، و برخی کارشناسان نیز معاینه دیجیتال رکتوم را برای غربالگری پیشنهاد نمی ‌دهند. انجمن سرطان آمریکا توصیه می ‌کند که درباره مناسب‌ ترین آزمایش ‌ها برای وضعیت خود با پزشک‌ تان مشورت کنید.

اکثر مردان ممکن است بخواهند از سن ۵۰ سالگی انجام آزمایش PSA و احتمالاً معاینه دیجیتال رکتوم (DRE) را آغاز کنند. اگر شما سیاه‌ پوست هستید، یا دارای جهش ‌های ژنتیکی در BRCA1 یا BRCA2 هستید، یا در خانواده‌ تان مردان دیگری—به‌ ویژه زیر ۶۵ سال— به سرطان پروستات مبتلا شده ‌اند، ممکن است لازم باشد این آزمایش ‌ها را زودتر شروع کنید.

مطلب پیشنهادی: آزمایش فشار خون: آمادگی، نحوه اندازه گیری و تفسیر نتایج

سرطان ریه

این سرطان، کشنده ‌ترین نوع سرطان در میان مردان است و روشن است که مصرف سیگار عامل اصلی آن به شمار می ‌آید. اگر به‌ طور منظم از تنباکو استفاده می ‌کنید، بهتر است با پزشک خود درباره برنامه ‌ای برای ترک سیگار مشورت کنید. داروهایی وجود دارند که هم ایمن و هم مؤثر هستند و می ‌توانند به شما در روند ترک کمک کنند. معمولاً این داروها به مدت ۳ تا ۶ ماه مصرف می ‌شوند. همچنین، جایگزین ‌های نیکوتین نیز به عنوان روش‌های کمکی در دسترس هستند.

پزشکان برای بررسی سرطان ریه، از سی تی اسکن با دوز پایین (LDCT) استفاده می ‌کنند. این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از ریه ‌های شما می‌ گیرد.

این روش ساده است؛ شما به پشت دراز می‌ کشید و دست‌ های خود را بالای سر قرار می‌ دهید، سپس میز به ‌آرامی وارد دستگاه اسکنر می ‌شود. در طول این فرآیند باید به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس خود را حبس کنید.

شما احتمالاً باید هر سال یک بار اسکن LDCT انجام دهید اگر:

  • شما بین ۵۰ تا ۸۰ سال سن دارید
  • حداقل روزانه یک پاکت سیگار به مدت ۲۰ سال کشیده‌ اید (یا مقدار معادل، مثل دو پاکت در روز به مدت ۱۰ سال)،
  • هم ‌اکنون سیگاری هستید یا در ۱۵ سال گذشته ترک کرده ‌اید.

پزشک به شما اطلاع خواهد داد که آیا و چه زمانی می ‌توانید دریافت اسکن‌ های سالانه را متوقف کنید.

مطلب پیشنهادی: آزمایش بارداری در پریودی

سرطان پوست

گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) تاکنون توصیه‌ ای درباره معاینه منظم پوست ارائه نکرده است، اما انجمن سرطان آمریکا معتقد است که بررسی منظم پوست توسط پزشک، روشی موثر برای شناسایی زودهنگام سرطان ‌های پوستی است. اگر قبلاً به این بیماری مبتلا شده ‌اید یا سابقه خانوادگی آن را دارید، حتماً از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یک‌ بار باید معاینه پوست انجام دهید.

پزشک شما به دنبال خال‌ ها یا رشدهای غیرطبیعی روی پوست خواهد بود که ممکن است سرطانی باشند. همچنین خود شما نیز می‌ توانید حداقل ماهی یک ‌بار پوست ‌تان را برای هرگونه تغییر بررسی کنید.

آزمایش‌ های غربالگری سرطان که برای همه زنان لازم است

وقتی امسال برای کارهای مربوط به سلامتی ‌تان برنامه‌ ریزی می ‌کنید، از پزشک‌ تان بپرسید که چه آزمایش‌ های غربالگری سرطانی برای شما لازم است. این آزمایش ‌ها می ‌توانند سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهند و در بعضی موارد، همزمان درمان را نیز آغاز کنند.

سرطان پستان

در بسیاری از موارد، این نوع سرطان پیش از آن‌ که توده‌ ی سرطانی به اندازه ‌ای برسد که با لمس قابل تشخیص باشد و پیش از آن ‌که بیماری به سایر بخش ‌های بدن گسترش یابد، با یک آزمایش قابل شناسایی است،

ماموگرافی. روش اصلی و استاندارد برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان است. در این روش، با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از بافت داخلی پستان ‌ها تهیه می‌ شود که می ‌تواند وجود توده ‌ها یا تغییرات غیرطبیعی را نشان دهد.

ماموگرافی سه‌ بعدی (3D) چندین تصویر می ‌گیرد تا پزشک بتواند پستان ها را از زوایای مختلف ببیند.

در حین انجام ماموگرافی، تکنسین تصویربرداری مربوطه هر بار یکی از پستان ‌ها را روی صفحه ‌ای مخصوص قرار می‌ دهد. سپس با استفاده از یک صفحه‌ ی پلاستیکی شفاف، به ‌آرامی بر روی پستان فشار وارد می ‌شود تا بافت آن صاف و یکنواخت گردد. این کار به منظور ثبت کامل بافت پستان در تصویر اشعه ایکس انجام می ‌شود. برای تهیه تصاویر دقیق ‌تر، ممکن است نیاز باشد وضعیت بدنی فرد تغییر کند تا عکس ‌ها از زوایای مختلف گرفته شوند. هنگام تصویربرداری نیز معمولاً لازم است چند ثانیه نفس خود را نگه دارید تا تصویر بدون حرکت و واضح ثبت شود.

مطلب پیشنهادی: آزمایش های خون لازم در حین بارداری

در برخی موارد، ماموگرافی ممکن است ناهنجاری یا موردی غیر طبیعی را نشان دهد که برای تشخیص دقیق ‌تر، نیاز به انجام نمونه ‌برداری (بیوپسی) خواهد داشت تا مشخص شود آیا این تغییرات ناشی از سرطان هستند یا خیر. احتمال سرطانی بودن یک ناهنجاری به عواملی مانند سن فرد و سایر عوامل خطر ابتلا به سرطان پستان بستگی دارد. به همین دلیل، توصیه ‌ها و دستورالعمل‌ های غربالگری برای زنان در سنین مختلف متفاوت است و باید بر اساس شرایط فردی تعیین شود.

  • گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) توصیه می‌ کند که زنان بین ۵۰ تا ۷۴ ساله، هر دو سال یک بار ماموگرافی انجام دهند.
  • بر اساس توصیه ‌های انجمن سرطان آمریکا، زنان بین ۴۵ تا ۵۴ سال باید سالانه یک بار ماموگرافی انجام دهند. البته، در صورت تمایل، انجام این آزمایش می ‌تواند از سن ۴۰ سالگی نیز آغاز شود. برای زنان ۵۵ سال و بالاتر، ماموگرافی می ‌تواند هر یک تا دو سال یک ‌بار، بسته به نظر پزشک و شرایط فردی، ادامه یابد.

اگر به دلیل سابقه خانوادگی یا سایر عوامل، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان قرار دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است لازم باشد ماموگرافی را در سنین پایین ‌تر و با فواصل زمانی کوتاه ‌تر انجام دهید و همچنین انجام آزمایش ‌های غربالگری تکمیلی مانند MRI نیز برای شما توصیه شود.

معاینه خود آزمایی پستان. اکثر گروه ‌های بهداشتی امروزه دیگر انجام منظم معاینه خود آزمایی پستان را توصیه نمی‌ کنند. با این حال، اگر تمایل دارید این کار را انجام دهید تا با ساختار و بافت سینه ‌های خود بیشتر آشنا شوید، بهتر است با پزشک خود درباره نکاتی که باید هنگام معاینه به آن ‌ها توجه کنید مشورت کنید. در صورتی که خودتان یا شریک زندگی‌ تان توده یا برآمدگی جدیدی در پستان یا زیر بغل مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. به حس و آگاهی خود اعتماد داشته باشید.

سرطان ریه

این سرطان، کشنده ‌ترین نوع سرطان در میان زنان است و روشن است که مصرف سیگار عامل اصلی آن به شمار می ‌آید. اگر به‌ طور منظم از تنباکو استفاده می ‌کنید، بهتر است با پزشک خود درباره برنامه ‌ای برای ترک سیگار مشورت کنید. داروهایی وجود دارند که هم ایمن و هم مؤثر هستند و می ‌توانند به شما در روند ترک کمک کنند. معمولاً این داروها به مدت ۳ تا ۶ ماه مصرف می ‌شوند. همچنین، جایگزین ‌های نیکوتین نیز به عنوان روش‌های کمکی در دسترس هستند.

مطلب پیشنهادی: فرق آزمایش بتا با آزمایش ادرار بارداری

پزشکان برای بررسی سرطان ریه، از سی تی اسکن با دوز پایین (LDCT) استفاده می ‌کنند. این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از ریه ‌های شما می‌ گیرد.

این روش ساده است؛ شما به پشت دراز می‌ کشید و دست‌ های خود را بالای سر قرار می‌ دهید، سپس میز به ‌آرامی وارد دستگاه اسکنر می ‌شود. در طول این فرآیند باید به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس خود را حبس کنید.

شما احتمالاً باید هر سال یک بار اسکن LDCT انجام دهید اگر:

  • بین ۵۰ تا ۸۰ سال سن دارید
  • سابقه مصرف سیگار به میزان ۲۰ پاکت-سال دارید (پاکت-سال با ضرب کردن تعداد پاکت‌ های سیگار مصرفی در روز، در تعداد سال‌ های مصرف به دست می ‌آید؛ مثلاً اگر روزانه ۲ پاکت سیگار به مدت ۱۰ سال کشیده باشید، معادل ۲۰ پاکت-سال است)
  • هم ‌اکنون سیگاری هستید یا در ۱۵ سال گذشته ترک کرده ‌اید.

پزشک به شما اطلاع خواهد داد که آیا و چه زمانی می ‌توانید دریافت اسکن‌ های سالانه را متوقف کنید.

سرطان روده بزرگ

این سرطان، سومین سرطان شایع در میان زنان است. از آن جا که این بیماری معمولاً با رشدهایی به نام پولیپ در روده بزرگ (بخشی از دستگاه گوارش) آغاز می ‌شود، برخی آزمایش ‌های غربالگری به دنبال شناسایی این پولیپ ‌ها هستند. هدف این آزمایش ‌ها، تشخیص پولیپ ‌ها پیش از تبدیل شدن به سرطان یا در مراحل اولیه بیماری است.

کولونوسکوپی. در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله ‌ی انعطاف ‌پذیر که در انتهای آن دوربین تعبیه شده است، کل روده بزرگ و راست‌ روده را مورد بررسی قرار می ‌دهد. برای انجام این آزمایش، لازم است آمادگی قبلی داشته باشید. یک روز پیش از انجام کولونوسکوپی، باید فقط مایعات مصرف کنید و از داروی ملین برای پاکسازی کامل روده بزرگ استفاده نمایید.

این روش حدود ۳۰ دقیقه طول می ‌کشد و معمولاً دردناک نیست. در طول کولونوسکوپی، داروی بی ‌حسی و همچنین داروی خواب‌ آور یا آرام ‌بخش به شما داده می‌ شود. پزشک معمولاً هر پولیپ مشاهده شده و گاهی بخشی از بافت روده را نمونه ‌برداری می‌ کند و آن ‌ها را برای بررسی علائم سرطان به آزمایشگاه می ‌فرستد.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌ پذیر. این روش مشابه کولونوسکوپی است، اما بررسی کامل روده بزرگ انجام نمی ‌شود و تنها حدود یک سوم از روده بزرگ مورد ارزیابی قرار می ‌گیرد. از مزایای این روش می ‌توان به نیاز کمتر آن به آماده ‌سازی را اشاره کرد و معمولاً نیازی به بی‌ هوشی کامل نیز نیست و بیمار می ‌تواند بیدار بماند. مدت زمان انجام این آزمایش حدود ۲۰ دقیقه است.

مطلب پیشنهادی: آزمایش AFP در بارداری

آزمایش ‌های مدفوع. هر دو آزمایش گایاک مبتنی بر خون مخفی در مدفوع (gFOBT) و آزمایش ایمونو شیمیایی مدفوع (FIT) به دنبال مقادیر بسیار اندک خون در مدفوع هستند، زیرا گاهی اوقات سرطان ‌های روده بزرگ و راست‌ روده باعث خونریزی می ‌شوند. شما با استفاده از کیت مخصوص، مقدار کمی از مدفوع خود را در خانه جمع ‌آوری می ‌کنید و کیت را به آزمایشگاه تحویل می دهید. ممکن است قبل از انجام آزمایش لازم باشد از مصرف بعضی غذاها و داروها پرهیز کنید.

آزمایش DNA مدفوع نیز شبیه همین آزمایش ‌هاست، اما در این آزمایش، آزمایشگاه علاوه بر خون، رد پای سلول ‌های پولیپ یا سرطان که تغییرات ژنتیکی دارند را هم بررسی می ‌کند.

باید اولین آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ را در سن ۴۵ سالگی انجام دهید. اگر در معرض خطر بالاتر ابتلا به این سرطان هستید، ممکن است لازم باشد این آزمایش را زودتر آغاز کنید. همچنین، اگر سن شما بالاتر است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود آیا هنوز نیاز به انجام این آزمایش دارید یا خیر.

فاصله زمانی بین انجام آزمایش ‌ها پس از اولین غربالگری، به نوع آزمایشی که انجام می ‌دهید و همچنین به وجود یا عدم وجود پولیپ در آزمایش قبلی بستگی دارد. گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) توصیه می‌ کند:

  • کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یک ‌بار (یا هر ۵ سال اگر پولیپ در آزمایش قبلی دیده شده باشد)، یا
  • سیگموئیدوسکوپی انعطاف ‌پذیر هر ۱۰ سال یک ‌بار به همراه آزمایش FIT هر سال (البته کالج پزشکان آمریکایی توصیه می‌ کند سیگموئیدوسکوپی انعطاف ‌پذیر هر ۵ سال و آزمایش FOBT یا FIT هر ۳ سال انجام شود)، یا
  • انجام آزمایش ‌های FOBT یا FIT هر سال یک ‌بار.

سرطان دهانه رحم

این سرطان از سلول‌ هایی شروع می‌ شود که دهانه رحم، یعنی بخش پایینی رحم را پوشانده ‌اند. با انجام یکی از این آزمایش ‌ها، پزشک معمولاً قادر است سلول ‌های در حال تغییر را پیش از آن که به مشکلی جدی تبدیل شوند، شناسایی کند.

آزمایش پاپ  (Pap test). در این آزمایش، شما روی یک تخت دراز می ‌کشید و پاهایتان را در تکیه‌ گاه‌ های مخصوص قرار می ‌دهید. سپس پزشک وسیله ‌ای به نام اسپکولوم را وارد واژن می‌ کند تا آن را کمی باز نموده و بتواند دهانه رحم را مشاهده نماید.

سپس با استفاده از یک ابزار خاص مانند یک برس یا اسکرپر، نمونه ‌ای از سلول ‌ها را برمی ‌دارد. ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید. این سلول ‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌ شوند تا از نظر وجود سلول‌ های سرطانی یا غیرطبیعی بررسی شوند.

آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). این آزمایش می‌ تواند هم ‌زمان با آزمایش پاپ انجام شود و از همان سلول ‌های جمع ‌آوری شده استفاده می‌ کند. آزمایشگاه بررسی می ‌کند که آیا شما به  HPV، ویروسی که عامل بیشتر موارد سرطان دهانه رحم است، مبتلا هستید یا خیر.

به طور کلی، زنان باید از سن ۲۱ سالگی هر ۳ سال یک ‌بار آزمایش پاپ انجام دهند. از سن ۳۰ سالگی به بعد، پزشک بهترین برنامه غربالگری را بر اساس سن شما، سابقه آزمایش ‌ها و احتمال ابتلا به سرطان توصیه می ‌کند.

سرطان پوست

گروه تخصصی خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) تاکنون توصیه‌ ای درباره معاینه منظم پوست ارائه نکرده است، اما انجمن سرطان آمریکا معتقد است که بررسی منظم پوست توسط پزشک، روشی موثر برای شناسایی زودهنگام سرطان ‌های پوستی است. اگر قبلاً به این بیماری مبتلا شده ‌اید یا سابقه خانوادگی آن را دارید، حتماً از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یک‌ بار باید معاینه پوست انجام دهید.

پزشک شما به دنبال خال‌ ها یا رشدهای غیرطبیعی روی پوست خواهد بود که ممکن است سرطانی باشند. همچنین خود شما نیز می‌ توانید حداقل ماهی یک ‌بار پوست ‌تان را برای هرگونه تغییر بررسی کنید.

مطلب پیشنهادی: چه زمانی باید تست بارداری انجام دهیم؟

آزمایش خون غربالگری اولیه چند سرطانی (MCED) برای غربالگری ۵۰ نوع سرطان مختلف

اگر می ‌توانستید تنها با یک آزمایش خون ساده، انواع مختلفی از سرطان را در مراحل اولیه و قابل درمان شناسایی کنید، آیا این کار را انجام می‌ دادید؟ برای بسیاری از مردم، پاسخ یک “بله” قاطعانه خواهد بود.

داشتن ابزاری فوق‌ العاده حساس برای غربالگری چندین نوع سرطان که واقعاً بتواند جان انسان ‌ها را نجات دهد، آرزوی بزرگ پژوهشگران و پزشکان حوزه سرطان است؛ چیزی که اغلب از آن با عنوان “جام مقدس ” (Holy Grail)  تحقیقات سرطان یاد می‌ شود. شرکت مراقبت ‌های بهداشتی Grail ادعا می ‌کند که آزمایش  Galleriآن ‌ها دقیقاً چنین قابلیتی دارد. به گفته دکتر رابرت ولک، استاد برجسته پژوهش سرطان در مرکز سرطان  MD Anderson دانشگاه تگزاس و معاون بخش تحقیقات خدمات سلامت، در حال حاضر حدود ۲۰ نوع آزمایش غربالگری اولیه چند سرطانی (MCED) در دست توسعه هستند که شامل  Cancerguard از شرکت Exact Sciences نیز می ‌شود، اما Galleri شناخته‌ شده‌ ترین و مورد مطالعه‌ ترین نمونه از این دسته آزمایش ‌ها به شمار می ‌رود.

در حال حاضر، فقط برای پنج نوع سرطان آزمایش ‌های غربالگری استاندارد وجود دارد: سرطان پستان، روده بزرگ، دهانه رحم، ریه و پروستات. بیشتر سرطان ‌ها فاقد روش غربالگری مشخص هستند؛ به همین دلیل، آزمایش‌ های غربالگری اولیه چند سرطانی (MCED) می‌ توانند یک خلأ مهم در نظام تشخیص زودهنگام را پُر کنند.

دکتر ولک می ‌گوید: «مزیت بزرگ این آزمایش‌ ها در این است که می ‌توانند سرطان ‌هایی را شناسایی کنند که در حال حاضر هیچ روش غربالگری برای آن ‌ها وجود ندارد.» بسیاری از سرطان‌ ها در این دسته قرار می‌ گیرند و همین موضوع اهمیت توسعه و استفاده از آزمایش‌ های MCED را دو چندان می ‌کند.

برای نمونه، آزمایش Galleri قادر است تنها با گرفتن یک نمونه خون، بیش از ۵۰ نوع مختلف سرطان را غربالگری کند. این شامل سرطان ‌هایی شایع مانند ریه، پستان، روده بزرگ، کبد و تخمدان می ‌شود، و همچنین سرطان ‌های خونی مانند لوسمی و لنفوم. حتی برخی از سرطان ‌های نادر را نیز شناسایی می ‌کند؛ سرطان ‌هایی که معمولاً پزشکان برای آن ‌ها هیچ آزمایش غربالگری مشخصی انجام نمی‌ دهند، مانند سارکوم بافت نرم.

برخی معتقدند آزمایش ‌هایی مانند Galleri همین حالا هم در حال نجات جان انسان ‌ها هستند. گیلبرت میلم جونیور، رَپر و کارآفرینی که سابقه خانوادگی سرطان دارد، در سال ۲۰۲۱ آزمایش Galleri را انجام داد. نتیجه آزمایش نشان ‌دهنده احتمال سرطان روده بزرگ بود. انجام کولونوسکوپی این موضوع را تأیید کرد و مشخص شد او در مرحله سوم سرطان قرار دارد. به‌ دنبال آن، تحت عمل جراحی، پرتودرمانی و شیمی ‌درمانی قرار گرفت. اکنون میلم عاری از سرطان است.

مطلب پیشنهادی: آزمایش تیروئید: تست های عملکرد تیروئید و تفسیر نتایج

او به KFF Health News گفت: «آن آزمایش جان من را نجات داد، و این یک حقیقت است.»

با این حال، در پژوهشی که در مجله معتبر BMJ  منتشر شده، برخی منتقدان هشدار داده ‌اند که ممکن است آزمایش Galleri  بیش از حد مورد تبلیغ قرار گرفته باشد. آن ‌ها نگرانی ‌هایی را مطرح کرده ‌اند مبنی بر این ‌که هنوز شواهد علمی کافی وجود ندارد که ثابت کند مزایای این آزمایش از آسیب ‌های احتمالی و هزینه ‌های مربوط به آن بیشتر است.

پس آیا این آزمایش خون ارزش دارد و واقعاً جان افراد را نجات می ‌دهد؟ و چگونه می ‌تواند این تعداد سرطان را شناسایی کند؟ در ادامه، کارشناسان آن چه را که باید بدانید توضیح می ‌دهند.

آزمایش چگونه عمل می‌ کند؟

سلول ‌های سرطانی هنگام مرگ، بخشی از DNA خود را وارد جریان خون می‌ کنند. آزمایش ‌هایی مانند Galleri می ‌توانند این DNA توموری را حتی پیش از آن ‌که فرد علائم مشخصی از سرطان داشته باشد، شناسایی کنند. با این حال، این آزمایش ‌ها تشخیص قطعی نوع خاصی از سرطان را ارائه نمی ‌دهند.  در واقع، عملکرد آن‌ ها بیشتر شبیه به یک هشدار اولیه است که فرد را به انجام بررسی‌ ها و آزمایش ‌های تکمیلی هدایت می‌ کند.

شرکت Grail اعلام کرده است که آزمایش Galleri می ‌تواند با دقت ۸۸ درصدی محل منشأ تومور را مشخص کند. این توانایی به دلیل وجود قطعاتی از DNA  توموری است که برای هر نوع سرطان، ویژگی‌ های منحصر به ‌فردی دارند. دکتر وُلك در این‌ باره می‌ گوید: «این آزمایش به شما نشان می‌ دهد که باید جست ‌و جو را از کجا آغاز کنید.»

به‌گفته شرکت Grail، اکثریت قریب به اتفاق افرادی که آزمایش Galleri را انجام می ‌دهند—حدود ۹۹ درصد— نتیجه منفی برای سرطان دریافت خواهند کرد. در مقابل، برای حدود ۱ درصد از افراد در بازه سنی ۵۰ تا ۷۹ سال، نتیجه آزمایش نشان می ‌دهد که یک سیگنال مربوط به سرطان در خون شناسایی شده است. این نتیجه همچنین اندام یا بافت احتمالی منشأ آن سیگنال را نیز مشخص می‌ کند، تا مسیر بررسی‌ های بعدی برای پزشک روشن ‌تر باشد.

برآورد می ‌شود که حدود ۴۰ درصد از این افراد، پس از ارزیابی ‌های تشخیصی توسط ارائه‌ دهنده خدمات سلامت، تأییدیه ابتلا به سرطان دریافت کنند.

مطلب پیشنهادی: آزمایش روماتیسم: انواع، نحوه انجام، تشخیص و درمان

مزایا و معایب آزمایش چیست؟

دکتر ریماوی، مدیر اجرایی مرکز جامع سرطان Dan L. Duncan در کالج پزشکی بیلور، می ‌گوید مزیت این آزمایش این است که تمام این فرآیندها می ‌توانند با یک آزمایش خون ساده و خیلی قبل از بروز هرگونه علائم قابل توجه انجام شوند. او می ‌گوید: «این آزمایش غیر تهاجمی است.»

مانند بسیاری از آزمایش‌ های خون، احتمال نتایج منفی کاذب وجود دارد؛ یعنی ممکن است نتیجه آزمایش منفی باشد در حالی که فرد واقعاً به سرطان مبتلا باشد. البته شرکت Grail گزارش داده که دقت نتایج منفی در آزمایش Galleri حدود ۹۸.۵٪ است. همچنین خطر نتایج مثبت کاذب هم وجود دارد؛ یعنی نتیجه آزمایش مثبت شود ولی فرد در واقع به سرطان مبتلا نباشد. دکتر ریماوی می‌گوید: «این موضوع باعث انجام بررسی‌ های غیر ضروری زیاد همچنین ایجاد اضطراب شدید می ‌شود — از اسکن ‌های گران ‌قیمت گرفته تا نمونه ‌برداری (بیوپسی) »

البته شرکت Grail  گزارش داده که نرخ مثبت کاذب در آزمایش Galleri  تنها حدود 5/0 درصد است.

یکی از نقاط ضعف مهم آزمایش ‌هایی مانند Galleri، به گفته کارشناسان، این است که هنوز شواهدی از کارآزمایی ‌های تصادفی بلندمدت وجود ندارد که نشان دهد استفاده از این آزمایش ‌ها واقعاً باعث کاهش نرخ مرگ ‌و میر ناشی از سرطان می ‌شود. دکتر ولک توضیح می ‌دهد که کارآزمایی ‌های تصادفی کنترل ‌شده به ‌عنوان «استاندارد طلایی» در اثبات علمی شناخته می‌ شوند، اما اجرای آن ‌ها سال‌ ها زمان می ‌برد. او می ‌افزاید: «ما قطعاً به چنین مطالعاتی نیاز داریم، و در حال حاضر چنین شواهدی در دست نیست.» در پایان، دکتر ولک هشدار می ‌دهد: «در مورد این آزمایش‌ ها، هنوز نمی ‌توان با قاطعیت نظر داد.»

دکتر ریماوی نیز با این نظر موافق است و می ‌گوید: «یک سوالی که باید بپرسیم این است که، اگر سرطان خاصی مثل سرطان کبد را زود تشخیص دهیم، آیا واقعاً روی نتایج درمان — یعنی میزان مرگ ‌و میر — این بیماران تأثیر می‌گذاریم؟» او ادامه می ‌دهد: سوال این است که آیا تشخیص زود هنگام به درمان زود هنگام منجر می ‌شود و این درمان باعث نتایج متفاوتی می‌ شود یا خیر.

مطلب پیشنهادی: آزمایش ویتامین ها و مواد معدنی بدن

هزینه آزمایش چقدر است؟

آزمایش Galleri — که تحت پوشش بیمه نیست — آزمایش ارزان قیمتی نیست. با قیمت ۹۴۹ دلار برای هر بار انجام، این آزمایش از توان مالی بسیاری از افراد خارج است. علاوه بر این، اگر این آزمایش خون احتمال وجود سرطان را نشان دهد، ممکن است فرد هزینه ‌های اضافی برای انجام آزمایش ‌های تکمیلی و تشخیصی نیز متحمل شود.

همچنین، این نوع آزمایش ‌های خون جایگزین آزمایش‌ های غربالگری معمول سرطان مانند کولونوسکوپی و ماموگرافی نیستند. دکتر ولک می ‌گوید: این آزمایش ‌ها باید به ‌عنوان مکمل یکدیگر انجام شوند. آن ‌ها همدیگر را تکمیل می ‌کنند و نباید جای هم را بگیرند.

دکتر ریماوی می‌ گوید برخی از بیمارانش از ناراحتی ناشی از ماموگرافی صحبت می ‌کنند و به ‌دنبال گزینه ‌های جایگزین هستند. او توضیح می ‌دهد: «بیماران می ‌پرسند آیا می ‌توانیم گزینه ‌ای به ‌جای ماموگرافی داشته باشیم؟ آیا این آزمایش می ‌تواند جای آن را بگیرد؟»
پاسخ او منفی است، زیرا هنوز کارآزمایی ‌های کنترل‌ شده طولی وجود ندارد که نشان دهد تمام تومورهایی که ماموگرافی شناسایی می ‌کند، می ‌توانند با این آزمایش هم شناسایی شوند. او در پایان می ‌افزاید: ما هنوز چنین داده ‌هایی را در اختیار نداریم.

مطلب پیشنهادی: آزمایش بیماری های قلبی

آیا باید این آزمایش را انجام داد؟

آزمایش Galleri که با نسخه پزشک یا از طریق ارائه‌ دهندگان خدمات سلامت از راه دور (تله ‌هلث) قابل دسترسی است، برای بزرگسالانی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان قرار دارند  — از جمله افراد بالای ۵۰ سال —  توصیه می ‌شود.

اما این‌ که آیا شما باید آزمایش Galleri را انجام دهید یا نه، به گفته‌ ی دکتر ریماوی، بستگی به میزان ریسک فردی شما دارد، از جمله سابقه خانوادگی سرطان و میزان تحمل ‌تان در برابر ریسک و اضطراب ناشی از نتایج احتمالی. برای مثال، اگر در خانواده ‌ای زندگی می ‌کنید که اکثر اعضا تا سن ۸۰ یا ۹۰ سالگی عمر می‌ کنند و هیچ سابقه ‌ای از ابتلا به سرطان ندارند، دکتر ریماوی می ‌پرسد: «آیا واقعاً می ‌خواهید این آزمایش را انجام دهید و احتمالاً با یک نتیجه مثبت کاذب رو به ‌رو شوید؟» در مقابل، افرادی که در خانواده ‌شان سابقه فراوانی از ابتلا به سرطان وجود دارد یا بیمارانی که دارای جهش ‌های ژنتیکی شناخته ‌شده‌ ای هستند که خطر سرطان را افزایش می ‌دهد—  به‌ ویژه در مورد سرطان ‌هایی مانند پانکراس که بسیار کشنده ‌اند و هیچ روش غربالگری رایجی برای آن ‌ها وجود ندارد— ممکن است دیدگاه متفاوتی داشته باشند. او می‌گوید: «برای چنین بیمارانی، ممکن است این ‌گونه باشد که بگویند: بله، می ‌خواهم این آزمایش را انجام دهم؛ حتی اگر نتیجه مثبت کاذب باشد، مشکلی نیست.»

کارشناسان تأکید می ‌کنند که باید با آگاهی کامل وارد این مسیر شوید و حتماً درباره‌ ی مزایا و معایب احتمالی این آزمایش با پزشک خود مشورت کنید و این نکته را در نظر داشته باشید که هنوز همه پاسخ‌ ها را نداریم. دکتر ریماوی می ‌گوید: «شواهد مربوط به این آزمایش هنوز ضعیف است، اما وعده ‌ها و پتانسیل این روش و تکنولوژی آن بسیار هیجان ‌انگیز است. به نظر من، این آزمایش ظرفیت بالایی دارد، اما باید از طریق روش ‌های علمی معتبر، مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد.»

دکتر ولک نیز اضافه می ‌کند: «در نهایت، افراد باید واقعاً با پزشک خود درباره‌ ی فواید، مضرات و پیامدهای احتمالی این آزمایش صحبت کنند و تصمیمی آگاهانه بگیرند.»

اشتراک گذاری این محتوا، پلتفرم خود را انتخاب کنید!
دیدگاه‌ خود را بنویسید

آخرین مطالب