مقدمه: آزمایش afp در بارداری برای چیست؟ آزمایش خون آلفا-فیتوپروتئین (AFP) میزان AFP را در خون یک زن باردار اندازه گیری می کند. AFP ماده ای است که در کبد جنین در حال رشد تولید می شود. مقدار AFP در خون مادر باردار می تواند به تشخیص مشکلاتی مانند اسپینا بیفیدا و آناکفالی کمک کند. آزمایش AFP همچنین می تواند به عنوان بخشی از یک آزمایش غربالگری برای شناسایی مشکلات کروموزومی دیگر مانند سندرم دان (تریزومی 21) یا سندرم ادواردز (تریزومی 18) انجام شود. آزمایش AFP می تواند به شناسایی اومفالوسل نیز کمک کند که یک مشکل مادرزادی است که در آن بخشی از روده جنین از دیواره شکم بیرون می زند.
معمولاً سطح پایین AFP در خون یک زن باردار یافت می شود. معمولاً هیچ AFP (یا فقط سطح بسیار پایین) در خون مردان سالم یا زنان سالم غیر باردار وجود ندارد.
سطح AFP در خون در یک آزمایش غربالگری چهارگانه سرم استفاده می شود. این آزمایش معمولاً بین هفته 15 تا 22 بارداری انجام می شود. این آزمایش سطح چهار ماده را در خون زن باردار اندازه گیری می کند. این مواد شامل هورمون اینهیبین A، آلفا-فیتوپروتئین (AFP)، هورمون گنادوتروپین جفت انسانی (hCG) و نوعی استروژن (استریول غیرمشتق شده یا uE3) هستند. سطح این مواد به همراه سن مادر و عوامل دیگر به پزشک کمک می کند تا احتمال وجود مشکلات خاص یا نقص های مادرزادی در نوزاد را تخمین بزند.
آزمایش های غربالگری برای تعیین احتمال وجود نقص های مادرزادی در نوزاد شما انجام می شود. اگر آزمایش غربالگری مثبت باشد، به این معنی است که احتمالاً نوزاد شما بیشتر در معرض داشتن آن نقص است و پزشک ممکن است گزینه انجام آزمایش تشخیصی برای تأیید آن را به شما بدهد.
مردان، زنان غیر باردار و کودکان در مردان، زنان غیر باردار و کودکان، AFP در خون می تواند نشان دهنده وجود برخی از انواع سرطان ها، به ویژه سرطان بیضه، تخمدان، معده، پانکراس یا کبد باشد. سطوح بالای AFP همچنین ممکن است در بیماری هوچکین، لنفوم، تومورهای مغزی و سرطان سلول های کلیه یافت شود.
مطلب پیشنهادی: آزمایش بارداری: انواع، نحوه انجام و تفسیر دقیق
چرا به آزمایش AFP در بارداری نیاز است؟
آزمایش AFP در بارداری برای بررسی خطر ابتلا به نقص های مادرزادی و اختلالات ژنتیکی مانند نقص لوله عصبی یا سندرم دان در نوزاد شما استفاده می شود. این اطلاعات به شما و پزشک شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید که آیا نیاز به آزمایشات دیگر برای بررسی بیشتر سلامت نوزاد دارید یا خیر.
آزمایش AFP معمولاً به همراه سایر آزمایشات پیش از زایمان انجام می شود، مانند:
- آزمایش مارکرهای چندگانه، که به آن آزمایش سه گانه نیز گفته می شود
- آزمایش چهارگانه
درنتیجه آزمایش AFP در بارداری برای موارد زیر استفاده می شود:
- بررسی مشکلات مغز یا ستون فقرات (نقص لوله عصبی) در جنین یک زن باردار انجام می شود.
- بررسی وجود سندرم دان در جنین یک زن باردار.
- شناسایی برخی سرطان ها، به ویژه سرطان بیضه، تخمدان یا کبد.
- بررسی اثر بخشی درمان سرطان.
مطلب پیشنهادی: برای آزمایش بارداری باید ناشتا باشیم؟
آزمایش AFP در بارداری چیست؟
آزمایش AFP یک آزمایش خون است که میزان آلفا-فیتوپروتئین (AFP) را در خون شما در زمان بارداری اندازه گیری می کند. این آزمایش خطر مشکلات مادرزادی و اختلالات ژنتیکی را برای نوزاد شما بررسی می کند، اما هیچ بیماری خاصی را تشخیص نمی دهد. معمولاً این آزمایش بین هفته 15 تا 20 بارداری انجام می شود.
AFP یک پروتئین است که بیشتر در کبد نوزاد در حال رشد تولید می شود. معمولاً مقداری از AFP از بدن نوزاد وارد خون مادر می شود. اما برخی شرایط پزشکی می توانند باعث شوند که بدن نوزاد AFP بیشتری یا کمتری تولید کند. در چنین شرایطی، سطح AFP خون شما بیشتر یا کمتر از حد طبیعی می شود. سطوح غیرطبیعی AFP ممکن است نشانه ای از این باشد که نوزاد شما خطر ابتلا به مشکلات سلامتی خاصی را دارد، مانند:
- نقص لوله عصبی، وضعیتی جدی که زمانی رخ می دهد که مغز، ستون فقرات و/یا نخاع نوزاد به درستی شکل نمی گیرد.
- سندرم دان، اختلال ژنتیکی که باعث تغییر در نحوه رشد بدن و مغز نوزاد می شود و می تواند مشکلات جسمی و ذهنی مختلفی ایجاد کند.
- سندرم ادواردز (تریزومی 18)، یک بیماری ژنتیکی نادر که باعث شکل غیرطبیعی سر و بسیاری از نقص های ارگان ها می شود. بیشتر نوزادانی که به این بیماری مبتلا هستند، در سال اول زندگی فوت می کنند.
برای افرادی که باردار نیستند، آزمایش AFP ممکن است برای کمک به تشخیص برخی از سرطان ها، به ویژه سرطان کبد، استفاده شود. زمانی که از این آزمایش به این منظور استفاده می شود، به آن آزمایش نشانگر تومور AFP گفته می شود.
مطلب پیشنهادی: آزمایش بارداری در پریودی
چرا به آزمایش AFP نیاز دارم؟
آزمایش AFP در بارداری معمولاً بین هفته 15 تا 20 بارداری به صورت روتین پیشنهاد می شود. پزشک شما ممکن است به ویژه این آزمایش را اگر خطر شما برای داشتن نوزادی با نقص مادرزادی یا اختلال ژنتیکی بیشتر از حد معمول باشد، توصیه کند. عواملی که ممکن است خطر را افزایش دهند عبارتند از:
- داشتن سابقه خانوادگی از نقص های مادرزادی
- سن 35 سال یا بیشتر
- داشتن دیابت
- استفاده از برخی داروها یا مواد مخدر در طول بارداری که می توانند به نوزاد آسیب برسانند.
مطلب پیشنهادی: آزمایش های خون لازم در حین بارداری
در طول آزمایش AFP چه اتفاقی می افتد؟
یک متخصص مراقبت های بهداشتی نمونه ای از خون شما را از رگ دست با استفاده از یک سوزن کوچک می گیرد. پس از وارد شدن سوزن، مقداری خون در لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. ممکن است هنگام وارد یا خارج شدن سوزن کمی سوزش احساس کنید. این فرایند معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.
آیا نیاز به آمادگی خاصی برای آزمایش afp دارم؟
برای آزمایش AFP نیازی به آمادگی خاصی نیست. اگر باردار هستید، قبل از آزمایش خون، وزن شما اندازه گیری می شود زیرا نتایج آزمایش بر اساس وزن شما خواهد بود. نتایج آزمایش همچنین بر اساس نژاد، سن و هفته بارداری شما تنظیم می شود.
آیا آزمایش خطراتی دارد؟
خطر بسیار کمی برای شما یا نوزادتان در آزمایش خون AFP وجود دارد. ممکن است کمی درد یا کبودی در نقطه ای که سوزن وارد شد، احساس کنید، اما بیشتر این علائم به سرعت برطرف می شوند.
مطلب پیشنهادی: فرق آزمایش بتا با آزمایش ادرار بارداری
تفسیر نتایج آزمایش AFP
نتایج آزمایش AFP به شما می گوید که آیا نوزاد شما احتمالاً بیشتر یا کمتر در معرض نقص های مادرزادی و اختلالات ژنتیکی خاصی است. این آزمایش نمی تواند هیچ بیماری خاصی را تشخیص دهد.
نتایج طبیعی آزمایش AFP به این معنی است که احتمالاً نوزاد شما مشکلی ندارد. اما ممکن است نتیجه آزمایش طبیعی باشد و مشکل موجود را شناسایی نکند.
نتایج غیرطبیعی آزمایش AFP ممکن است نشانه ای از این باشد که نوزاد شما مشکلی دارد:
- سطح AFP کمتر از حد معمول ممکن است به این معنی باشد که نوزاد شما در معرض خطر افزایش یافته ای برای اختلالات ژنتیکی مانند سندرم دان یا سندرم ادواردز است.
- سطح AFP بیشتر از حد معمول ممکن است به این معنی باشد که نوزاد شما در معرض خطر افزایش یافته ای برای:
- نقص لوله عصبی، مانند:
- اسپینا بیفیدا، وضعیتی که در آن استخوان های ستون فقرات نوزاد به دور بخشی از نخاع بسته نمی شوند. این اغلب باعث آسیب به نخاع و اعصاب می شود.
- آناکفالی، وضعیتی که در آن بیشتر مغز و جمجمه نوزاد توسعه نمی یابد. تقریباً تمام نوزادانی که به این وضعیت مبتلا هستند، بلافاصله پس از تولد فوت می کنند.
- نقص در شکم یا مری (لوله ای که غذا را از دهان نوزاد به معده می رساند).
- نقص لوله عصبی، مانند:
نتایج غیرطبیعی آزمایش AFP همیشه به این معنی نیست که نوزاد شما در معرض خطر یک مشکل جدی است. سطوح بالاتر یا پایین تر AFP ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:
- تاریخ زایمان نادرست. سطح AFP در زمان های خاصی از بارداری با توجه به رشد نوزاد بالا و پایین می رود. بنابراین، سطوح طبیعی AFP در زمان های مختلف بارداری متفاوت است. اگر تاریخ زایمان شما اشتباه باشد، سطح خون AFP شما ممکن است غیرطبیعی به نظر برسد در حالی که در واقع مطابق با پیشرفت واقعی بارداری شما است.
- بارداری با بیش از یک نوزاد. هر نوزاد AFP تولید می کند، بنابراین سطح خون AFP شما با دو یا چند نوزاد بالاتر خواهد بود.
- نتیجه مثبت کاذب. این به این معنی است که نتایج آزمایش AFP نشان می دهد که نوزاد شما در معرض خطر یک مشکل است در حالی که هیچ مشکلی وجود ندارد.
اگر نتایج آزمایش AFP شما طبیعی نباشد، احتمالاً آزمایشات بیشتری انجام می دهید تا علت آن را پیدا کنید. اگر سوالاتی در مورد نتایج خود دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
مطلب پیشنهادی: چه زمانی باید تست بارداری انجام دهیم؟
نتایج طبیعی
هر آزمایشگاهی محدوده متفاوتی برای آنچه که طبیعی است دارد. گزارش آزمایش شما باید محدوده ای را که آزمایشگاه شما برای هر تست استفاده می کند، نشان دهد. محدوده طبیعی صرفاً یک راهنما است. پزشک شما همچنین نتایج را بر اساس سن، سلامت و عوامل دیگر بررسی خواهد کرد. مقداری که خارج از محدوده طبیعی است، ممکن است هنوز برای شما طبیعی باشد.
در زنان باردار، مقدار AFP به تدریج از هفته چهاردهم بارداری شروع به افزایش می کند. این مقدار ادامه می یابد تا یک یا دو ماه قبل از تولد، سپس به آرامی کاهش می یابد. معمولاً مقادیر برای زنان سیاه پوست کمی بیشتر از زنان سفید پوست است. مقادیر برای زنان آسیایی کمی کمتر از زنان سفید پوست است. برای درک صحیح مقدار AFP، تخمین دقیقی از سن جنین مورد نیاز است.
محدوده طبیعی مقادیر AFP برای هر زن با توجه به سن، وزن، نژاد، وجود دیابت (که نیاز به تزریق انسولین دارد) و سن جنین (سن حاملگی) تنظیم می شود. اگر سن جنین پس از سونوگرافی تغییر کند، مقدار AFP نیز باید تنظیم شود. هر زن و پزشک او باید به محدوده مقادیر AFP که برای او طبیعی است، توجه کنند زمانی که آزمایش AFP انجام می شود.
نتیجه طبیعی آزمایش AFP تضمینی برای بارداری طبیعی یا نوزاد سالم نیست.
مقادیر بالای AFP
در یک زن باردار، مقادیر بالای آلفا-فیتوپروتئین می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- سن (سن حاملگی) جنین اشتباه است.
- زن باردار با بیش از یک نوزاد است، مانند دوقلوها یا سه قلوها.
- نوزاد دارای نقص لوله عصبی است.
- روده یا دیگر ارگان های شکمی نوزاد خارج از بدن قرار دارند (که به آن نقص دیواره شکم یا اومفالوسل گفته می شود). برای اصلاح مشکل، جراحی پس از تولد نیاز خواهد بود.
- نوزاد زنده نیست.
در یک بزرگسال غیر باردار، مقادیر بالای آلفا-فیتوپروتئین می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- وجود سرطان کبد، بیضه یا تخمدان.
- وجود بیماری کبدی، مانند سیروز یا هپاتیت.
- اختلال در مصرف الکل.
مقادیر پایین AFP
در یک زن باردار، سطح پایین آلفا-فیتوپروتئین می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:
- سن (سن حاملگی) جنین اشتباه است.
- نوزاد ممکن است دارای سندرم دان باشد.
در یک بزرگسال غیر باردار، آلفا-فیتوپروتئین به طور طبیعی وجود ندارد.
نتایج آزمایش AFP ممکن است غیرطبیعی باشد، حتی زمانی که مشکلی برای نوزاد وجود نداشته باشد.
ثبت ديدگاه